Tập làm văn: Luyện tập thuyết trình, tranh luận
Bài học giúp học sinh ôn tập, củng cố kiến thức, hoàn thiện các dạng bài thuyết trình, tranh luận.
1. Đọc lại bài Cái gì quý nhất? sau đó nêu nhận xét:
a. Các bạn Hùng, Quý, Nam tranh luận về vấn đề gì?
Ba bạn trên tranh luận về vấn đề Cái gì quý nhất trên đời?
b. Ý kiến của mỗi bạn như thế nào? Lí lẽ đưa ra để bảo vệ ý kiến đó ra sao?
- Ý kiến của bạn Hùng: quý nhất là gạo vì theo Hùng, không ăn thì không sống được.
- Ý kiến của bạn Nam: thời gian quý nhất vì theo Nam, có thời gian mới làm ra được lúa gạo, tiền bạc.
- Bạn Quý lại nêu ý kiến: vàng bạc quý nhất vì theo Quý, có vàng là có tiền, có tiền là mua được lúa gạo, vàng bạc.
c. Thầy giáo muốn thuyết phục Hùng, Quý, Nam công nhận điều gì? Thầy đã lập luận như thế nào? Cách nói của thầy thể hiện thái độ tranh luận như thế nào?
- Thầy giáo đã thuyết phục Hùng, Quý và Nam rằng: Lúa gạo, vàng bạc, thời gian đều rất quý nhưng người lao động mới là quý nhất.
- Lập luận thầy giáo đưa ra là, không có người lao động thì không có người làm ra lúa gạo, vàng bạc và thời gian cũng trôi qua vô ích.
- Cách nói của thầy thể hiện sự tôn trọng ý kiến của ba bạn, tôn trọng người đối thoại, giảng giải có lí có tình để thuyết phục học sinh.
2. Hãy đóng vai một trong ba bạn (Hùng, Quý, Nam) nêu ý kiến tranh luận bằng cách mở rộng thêm lí lẽ và dẫn chứng để lời tranh luận thêm sức thuyết phục.
Nếu chọn là Hùng, coi gạo là quý nhất, em có thể đưa ra lập luận sau:
Gạo là quý nhất vì khi có đủ lương thực đáp ứng cho nhu cầu no bụng, con người sẽ có thời gian sản xuất ra của cải vật chất và mua sắm vàng bạc và có điều kiện sử dụng thời gian cho cho các nhu cầu giải trí, thư giãn…
3. Trao đổi về cách thuyết trình, tranh luận.
a. Muốn thuyết trình, tranh luận về một vấn đề, cần có những điều kiện gì? Hãy ghi lại những câu trả lời đúng và sắp xếp chúng theo một trình tự hợp lý:
- Phải có hiểu biết về vấn đề được thuyết trình, tranh luận.
- Phải nói theo ý kiến số đông.
- Phải biết cách nêu lí lẽ và dẫn chứng.
- Phải có ý kiến riêng về vấn đề được thuyết trình, tranh luận.
Muốn thuyết trình, tranh luận về một vấn đề, cần có những điều kiện sau:
- Phải có hiểu biết về vấn đề được thuyết trình, tranh luận.
- Phải có ý kiến riêng về vấn đề được thuyết trình, tranh luận.
- Phải biết cách nêu lí lẽ và dẫn chứng.
b. Khi thuyết trình, tranh luận, để tăng sức thuyết phục và bảo đảm phép lịch sự, người nói cần có thái độ như thế nào?
- Cần có thái độ ôn tồn, hòa nhã.
- Tôn trọng ý kiến của người cùng tranh luận.
- Lắng nghe và sẵn sàng tiếp thu ý kiến đúng, tránh nóng nảy, vội vã hay bảo thủ, không chịu nghe ý kiến đúng của người khác.