- Nội dung câu chuyện Phân xử tài tình (Nguyễn Đổng Chi) ca ngợi tài xử kiện của quan án, người đã xử thành công nhiều vụ kiện khó khăn.

- Ý nghĩa các từ trong chuyện:

+ Quan án: chức quan thời xưa chuyện lo việc điều tra và xét xử.

+ Vãn cảnh: đến ngắm cảnh đẹp.

+ Biện lễ: lo liệu, sắm sửa lễ vật.

+ Sư vãi: những người tu hành ở chùa nói chung.

+ Đàn: nền đất đắp cao hoặc đài dựng cao để tế lễ.

+ Chạy đàn: nghi lễ chạy quanh đàn cúng.

1. Hai người đàn bà đến công đường nhờ quan phân xử việc gì?

Hai người đàn bà đến công đường nhờ phân xử việc tranh giành một tấm vải. Người nọ tố cáo người kia lấy trộm vải của mình và nhờ quan phân xử.

2. Quan đã dùng những biện pháp nào để tìm ra người lấy cắp tấm vải? Vì sao quan cho rằng người không khóc chính là người lấy cắp?

- Để tìm ra thủ phạm, quan án đã sử dụng các biện pháp:

+ Đòi người làm chứng.

+ Cho lính về nhà hai người đàn bà nọ kiểm tra.

+ Quan ra lệnh xé tấm vải làm đôi, mỗi người một nửa. Khi thấy một người đàn bà đã bật khóc thì quan bảo đưa tấm vải cho người phụ nữ đó.

- Quan cho rằng người không khóc chính là người lấy cắp vì người tự tay dệt tấm vải phải trải qua bao vất vả, cực nhọc nên khi thấy tấm vải bị xé thì bật khóc vì đau xót.

3. Kể lại cách quan án tìm kẻ lấy trộm tiền nhà chùa.

- Để tìm thủ phạm trộm tiền nhà chùa, quan án đã làm các việc:

+ Cho gọi hết sư vãi, kẻ ăn người ở trong chùa ra, giao cho mỗi người một nắm thóc đã ngâm nước và cầm nắm thóc đó vừa chạy đàn vừa niệm Phật.

+ Sử dụng đòn tâm lí: Đức Phật rất thiêng. Ai gian Phật sẽ làm cho thóc trong tay người đó nẩy mầm.

- Khi quan sát những người chạy đàn, thấy một chú tiểu thỉnh thoảng hé bàn tay cầm thóc ra xem thì lập tức cho bắt vì chỉ có kẻ có tật mới giật mình.

4. Vì sao quan án dùng cách trên? Chọn ý trả lời đúng:

a. Vì tin là thóc trong tay kẻ gian sẽ nảy mầm.

b. Vì biết kẻ gian thường lo lắng nên sẽ lộ mặt.

c. Vì cần có thời gian để thu thập chứng cứ.

Đáp án đúng là (b), vì biết kẻ gian thường lo lắng nên sẽ lộ mặt.