Luyện từ và câu: Nối các về câu ghép bằng quan hệ từ
I. NHẬN XÉT
1. Phân tích cấu tạo của câu ghép sau đây:
Chẳng những Hồng chăm học mà bạn ấy còn rất chăm làm.
- Hai vế câu được nối với nhau bằng cặp quan hệ từ: chẳng những... mà... (quan hệ tăng tiến).
+ Vế 1: Chẳng những Hồng/chăm học
+ Vế 2: Mà bạn ấy/còn rất chăm làm.
2. Tìm thêm những cặp quan hệ từ có thể nối các vế câu có quan hệ tăng tiến.
Các cặp quan hệ từ nối các vế câu có quan hệ tăng tiến: chẳng những... mà ...; không những... mà...; không chỉ... mà…
II. GHI NHỚ
Để thể hiện quan hệ tăng tiến giữa các vế câu ghép, ta có thể nối chúng bằng một trong các cặp quan hệ từ: không những... mà..., chẳng những... mà..., không chỉ... mà...
III. LUYỆN TẬP
1. Tìm và phân tích cấu tạo của các câu ghép chỉ quan hệ tăng tiến trong mẩu chuyện vui sau:
Người lái xe đãng trí
Một người đàn ông hốt hoảng gọi điện đến đồn công an:
- A lô! Xin các anh đến giúp tôi ngay! Tôi đã khóa cửa xe cẩn thận nhưng bọn trộm vẫn đột nhập vào xe của tôi. Bọn bất lương ấy không chỉ ăn cắp tay lái mà chúng còn lấy luôn cả bàn đạp phanh. Thật không thể tưởng tượng nổi!
Lát sau, khi hai cảnh sát vừa được phái đi thì trực ban của đồn lại nhận được một cú điện thoại:
- Xin lỗi vì đã làm phiền các anh. Hóa ra tôi ngồi nhầm vào hàng ghế sau.
(theo báo Mực Tím)
Trong đoạn văn bản trên, câu ghép chỉ quan hệ tăng tiến là:
- Bọn bất lương ấy/không chỉ ăn cắp tay lái//mà chúng/còn lấy luôn cả bàn đạp phanh.
- Cặp quan hệ từ: không chỉ… mà…
2. Tìm quan hệ từ thích hợp với mỗi chỗ trống:
a. Tiếng cười… đem lại niềm vui cho mọi người… nó còn là một liều thuốc trường sinh.
b.… hoa sen đẹp… nó còn tượng trưng cho sự thanh khiết của tâm hồn Việt Nam.
c. Ngày nay, trên đất nước ta,… công an làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự, an ninh… mỗi một người dân đều trách nhiệm bảo vệ công cuộc xây dựng hòa bình.
- Tiếng cười không chỉ đem lại niềm vui cho mọi người mà nó còn là một liều thuốc trường sinh.
- Không những hoa sen đẹp mà nó còn tượng trưng cho sự thanh khiết của tâm hồn Việt Nam.
- Ngày nay, trên đất nước ta, không chỉ công an làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự, an ninh mà mỗi một người dân đều có trách nhiệm bảo vệ công cuộc xây dựng hòa bình.