I. NHẬN XÉT

1. Cách nối và cách sắp xếp các vế câu trong hai câu ghép sau đây có gì khác nhau?

a. Nếu trời trở rét thì con phải mặc thật ấm.

b. Con phải mặc ấm, nếu trời trở rét.

- Trong câu (a), các vế câu được nối với nhau bằng cặp quan hệ từ Nếu...thì. Vế câu chỉ điều kiện đặt trước, chỉ kết quả đặt sau.

- Trong câu (b), các vế câu chỉ được nối với nhau bằng quan hệ từ nếu. Vế câu chỉ kết quả đặt trước, chỉ điều kiện đặt sau.

2. Tìm thêm các cặp quan hệ từ có thể nối các vế câu có quan hệ điều kiện - kết quả, giả thiết - kết quả.

Cặp quan hệ từ nối các vế câu thể hiện quan hệ điều kiện – kết quả, giả thiết – kết quả: nếu... thì..., nếu như... thì..., hễ... thì...; hễ mà... thì, giá.. thì.

II. GHI NHỚ

Để thể hiện quan hệ điều kiện - kết quả, giả thiết - kết quả giữa 2 vế câu ghép, ta có thể nối chúng bằng:

- Một quan hệ từ: nếu, hễ, giá, thì.

- Hoặc một cặp quan hệ từ: nếu... thì..., nếu như... vì..., hễ... thì... hễ mà... thì, giá.. thì.

III. LUYỆN TẬP

1. Tìm vế câu chỉ điều kiện (giả thiết), vế câu chỉ kết quả và các quan hệ từ nối chúng trong những ví dụ sau:

a. Nếu ông trả lời đúng ngựa của ông đi một ngày được mấy bước thì tôi sẽ nói cho ông biết trâu của tôi một ngày cày được mấy đường.

(theo Cậu bé thông minh)

b. Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng

Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương

Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm

Là người, tôi sẽ chết cho quê hương.

(Trương Quốc Khánh)

- Trong câu (a):

+ Vế điều kiện: Nếu ông trả lời đúng ngựa của ông đi một ngày được mấy bước.

+ Vế kết quả: thì tôi sẽ nói cho ông biết trâu của tôi một ngày cày được mấy đường.

+ Quan hệ từ: Nếu… thì.

- Trong câu (b):

+ Vế giả thiết: Nếu là chim, nếu là hoa, nếu là mây, là người.

+ Vế kết quả: tôi sẽ là loài bồ câu trắng, tôi sẽ là một đóa hướng dương, tôi sẽ là một vầng mây ấm, tôi sẽ chết cho quê hương.

+ Quan hệ từ: nếu.

2. Tìm quan hệ từ thích hợp với mỗi chỗ trống để tạo ra những câu ghép chỉ điều kiện – kết quả:

a.… chủ nhật này trời đẹp… chúng ta sẽ đi cắm trại.

b.… bạn Nam phát biểu ý kiến… cả lớp lại trầm trồ khen ngợi.

c.… ta chiếm được điểm cao này… trận đánh sẽ rất thuận lợi.

- Nếu như chủ nhật này trời đẹp thì chúng ta sẽ đi cắm trại.

- Hễ bạn Nam phát biểu ý kiến thì cả lớp lại trầm trồ khen ngợi.

- Nếu ta chiếm được điểm cao này thì trận đánh sẽ rất thuận lợi.

3. Thêm vào chỗ trống một vế câu thích hợp để tạo thành câu ghép chỉ điều kiện – kết quả hoặc giả thiết – kết quả.

a. Hễ em được điểm tốt….

b. Nếu chúng ta chủ quan…

c.… thì Hồng đã có nhiều tiến bộ trong học tập.

- Hễ em được điểm tốt thì anh sẽ khen thưởng.

- Nếu chúng ta chủ quan thì kết quả khó thành công.

- Nếu chăm chỉ làm bài tập thì Hồng đã có nhiều tiến bộ trong học tập.