Luyện từ và câu: Mở rộng vốn từ: Nhân dân
Bài học giúp các em mở rộng thêm vốn từ vựng về chủ đề "Nhân dân" và biết thêm các nghề nghiệp trong xã hội.
1. Xếp các từ ngữ trong ngoặc đơn (giáo viên, đại úy, trung sĩ, thợ điện, thợ cơ khí, thợ cấy, thợ cày, học sinh tiểu học, học sinh trung học, bác sĩ, kĩ sư, tiểu thương, chủ tiệm) vào nhóm thích hợp nêu dưới đây:
a. Công nhân: thợ đện, thợ cơ khí.
b. Nông dân: thợ cấy, thợ cày.
c. Doanh nhân: tiểu thương, chủ tiệm.
d. Quân nhân: đại úy, trung sĩ.
e. Trí thức: giáo viên, bác sĩ, kĩ sư.
g. Học sinh: học sinh tiểu học, học sinh trung học.
2. Các thành ngữ, tục ngữ dưới đây nói lên những phẩm chất gì của người Việt Nam?
a. Chịu thương chịu khó: Chỉ phẩm chất cần cù, chăm chỉ trong lao động và trong cuộc sống của người Việt Nam.
b. Dám nghĩ dám làm: Chỉ phẩm chất dũng cảm, táo bạo đưa ra những ý tưởng và biến chúng thành hiện thực.
c. Muôn người như một: Chỉ truyền thống đoàn kết của nhân dân ta.
d. Trọng nghĩa khinh tài: Chỉ phẩm chất cao đẹp của người Việt Nam, coi trọng đạo lí, nhân nghĩa, coi nhẹ vật chất, tiền tài.
e. Uống nước nhớ nguồn: Luôn ghi nhớ công ơn của những người đi trước, luôn nhớ về cội nguồn tổ tiên, những người có công với nước, với dân.
3. Đọc truyện Con rồng cháu Tiên (Tiếng việt 5, tập một, trang 27) của Nguyễn Đổng Chi và trả lời câu hỏi:
- Ý nghĩa của các từ trong truyện:
+ Tập quán: thói quen đã thành nếp trong đời sống của cộng đồng.
+ Đồng bào: những người cùng giống nói, cùng đất nước (đồng: cùng; bào: màng bọc thai nhi).
a. Vì sao người Việt Nam ta gọi nhau là đồng bào?
Từ truyền thuyết Con rồng cháu Tiên, Âu Cơ sinh ra một cái bọc trăm trứng và nở ra một trăm người con. Sau đó năm mươi người con theo cha về biển, năm mươi người con theo mẹ lên núi. Dù sống ở đâu thì các con của Âu Cơ cũng được sinh ra từ một cái bọc, do đó, mọi người thường gọi nhau là đồng bào.
b. Tìm từ bắt đầu bằng tiếng đồng (có nghĩa là "cùng").
- Đồng chí (người cùng chí hướng).
- Đồng nghiệp (người làm việc cùng).
- Đồng cảm (người cùng cảm nhận, cảm xúc).
c. Đặt câu với một trong những từ vừa tìm được.
- Tuấn và Tú là đồng chí của nhau.
- Mẹ và cô Nhài là đồng nghiệp.
- Em rất đồng cảm với trường hợp của chị.