Luyện tập về thao tác lập luận bác bỏ

1. Phân tích cách thức bác bỏ trong hai đoạn trích (SGK).

a). Nghệ thuật bác bỏ trong đoạn văn của A.L.Ghéc-xen:

- Nội dung: Bác bỏ lối sống theo chủ nghĩa cá nhân.

- Cách bác bỏ: Dùng hình thức so sánh và lí lẽ để bác bỏ.

+ Có quan niệm cho rằng cuộc sống riêng của mỗi người là đầy đủ tiện nghi, được bao bọc cẩn thận trong êm ấm và tuyệt đối không cần phải hiểu biết gì nhiều về xung quanh.

+ Ý kiến bác bỏ: Đó là quan niệm sai lầm vì nó làm nghèo nàn đi tâm hồn con người, con người sẽ không có khả năng tự bảo vệ mình khi đối diện với muôn vàn khó khăn của cuộc sống và như thế con người sẽ không thấy được giá trị của hạnh phúc.

b). Nghệ thuật bác bỏ trong đoạn trích của Ngô Thì Nhậm:

- Nội dung: Bác bỏ quan điểm kẻ sĩ không nên ra phụng sự công việc của thiên triều.

- Cách bác bỏ:

Tác giả đưa ra hàng loạt những lập luận có tính chất lựa chọn, để từ đó hướng người nghe đến những lựa chọn đúng đắn, hợp lí. Lập luận chặt chẽ, giàu cảm xúc nên tính thuyết phục của đoạn bác bỏ rất cao.

2. Đề xuất một vài kinh nghiệm học Ngữ văn tốt nhất:

a). Muốn học giỏi môn Ngữ văn chỉ cần đọc nhiều sách, học thuộc nhiều thơ văn.

b). Không cần đọc nhiều sách, không cần đọc nhiều thơ văn, chỉ cần luyện nhiều về tư duy, về cách nói, cách viết là có thể học giỏi môn Ngữ văn.

- Bác bỏ: Học thuộc nhiều sách, thuộc nhiều thơ chỉ giúp chúng ta thêm phong phú về kiến thức chứ không thể rèn luyện tư duy, khả năng sáng tạo của người viết, vì thế khi viết văn dễ sa vào rập khuôn, máy móc, khoe chữ.

Cả hai quan niệm trên đều bắt nguồn từ những suy nghĩ phiến diện, từ thái độ học tập, ý thức, động cơ... rèn luyện, phấn đấu hạn chế...

- Đề xuất kinh nghiệm:

+ Đọc nhiều sách, nhớ những dẫn chứng hay.

+ Rèn khả năng hành văn.

+ Tìm tòi, phát hiện cái mới.

 3. Dàn ý bài luận bác bỏ quan niệm cho rằng: "Thanh niên, học sinh thời nay phải biết ăn diện, nhuộm tóc, hút thuốc lá, uống rượu, vào các vũ trường... thế mới là cách sống "sành điệu" của tuổi trẻ thời hội nhập".

- Xác định quan niệm hiện đang tồn tại trong một bộ phận thanh niên là một quan niệm sai lầm cần bác bỏ. Nguyên nhân dẫn đến quan niệm sai lầm là do những suy nghĩ lệch lạc; lối sống buông thả, hưởng thụ, vô trách nhiệm…

- Mở bài: Giới thiệu ít nhất hai quan niệm sống khác nhau (một quan niệm như đề bài; một quan niệm về cách sống của tuổi trẻ thời hội nhập: phải có trí tuệ, có khát vọng làm giàu, có lòng nhân ái, có ý thức trách nhiệm…).

- Thân bài :

+ Thừa nhận đây là một trong những quan niệm về cách sống hiện nay đang tồn tại trong thanh niên (phân tích ngắn gọn nguyên nhân phát sinh ra quan niệm ấy).

+ Bác bỏ quan niệm về cách sống đó:

* Vấn đề cần bác bỏ: Bản chất của “sành điệu” là lối sống buông thả, hưởng thụ, đua đòi, vô trách nhiệm.

* Cách bác bỏ: Kết hợp lí lẽ với dẫn chứng để phân tích, chứng minh.

+ Khẳng định quan niệm về cách sống đúng đắn.

- Kết bài: Phê phán và nêu tác hại của quan niệm và cách sống sai trái trên.