Đọc thêm: Tào Tháo uống rượu luận anh hùng (Trích hồi 21 - Tam quốc diễn nghĩa)
I. Tiểu dẫn
Tào Tháo uống rượu luận anh hùng được trích từ hồi 21 của tác phẩm Tam quốc diễn nghĩa. Khi đó ba anh em Lưu, Quan, Trương đang nương náu trên đất Tào, nhẫn nhịn chờ thời để ra đi mưu đồ nghiệp lớn.
II. Văn bản (SGK)
1. Phân tích tâm trạng và tính cách của Lưu Bị khi phải ở nhờ Tào Tháo.
- Phân tích qua hai sự việc: Làm vườn và luận về anh hùng, chỉ ra những nét cơ bản về tâm trạng và tính cách của Lưu Bị.
+ Sợ Tào Tháo nghi ngờ sẽ tìm cách cản trở hoặc hãm hại.
+ Cố giấu tư tưởng, tình cảm thật của mình.
+ Lời nói và hành động thật khớp, thật phù hợp với hoàn cảnh không để Tào Tháo nghi ngờ.
- Lưu Bị là người trầm tĩnh, khôn ngoan, khéo che đậy tâm trạng, tình cảm thật của mình trước kẻ thù, kiên trì, nhẫn nại thực hiện chí lớn. Đó là tính cách của một anh hùng lí tưởng của nhân dân Trung Hoa cổ đại.
2. Qua cách đối xử của Tào Tháo với Lưu Bị và cách đánh giá những nhân vật anh hùng mà Lưu Bị đề xuất, anh (chị) hiểu gì về tính cách của nhân vật này?
- Đó là một người gian hùng.
- Một nhà chính trị, nhà quân sự tài ba lỗi lạc, thông minh cơ trí, dũng cảm hơn người.
- Nhà thơ, nhà văn hóa xuất sắc.
- Tên trùm quân phiệt đa nghi, nham hiểm, tàn bạo với triết lí sống ích kỉ “Thà ta phụ người chứ không để người phụ ta”.
3. Phân tích những điểm khác nhau về tính cách giữa Lưu Bị và Tào Tháo.
- Tào Tháo (gian hùng):
+ Đang có quyền thế, có đất, có quân, đang thắng, lợi dụng vua Hán để khống chế chư hầu.
+ Tự tin, đầy bản lĩnh, thông minh sắc sảo, hiểu mình, hiểu người.
+ Chủ quan, đắc chí, coi thường người khác.
+ Bị Lưu Bị lừa, qua mặt một cách khôn ngoan, nhẹ nhàng.
- Lưu Bị (anh hùng):
+ Đang thua, mất đất, mất quân, phải sống nhờ kẻ thù.
+ Lo lắng, sợ hãi, cố che giấu ý nghĩ, tình cảm thật trước Tào Tháo.
+ Khôn ngoan, linh hoạt che giấu được hành động sơ suất của mình.
+ Là người anh hùng lí tưởng của nhân dân Trung Hoa cổ đại.
4. Vì sao cách kể chuyện trong đoạn văn lại hấp dẫn người đọc?
- Nhờ nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn:
- Tạo hoàn cảnh, tình huống rất khéo, rất tự nhiên: Mơ chín, uống rượu, bàn luận về các anh hùng trong thiên hạ.
- Nghệ thuật dẫn dắt câu chuyện giữa hai người.
- Chi tiết giàu kịch tính đưa cuộc đối thoại lên đỉnh điểm.
- Câu kết thật giản dị, ngắn gọn có ý nghĩa.