I. Tiểu dẫn

- Nhà thơ Thanh Thảo (tên khai sinh là Hồ Thành Công) sinh năm 1946, quê ở Mộ Đức, Quảng Ngãi.

- Tác phẩm tiêu biểu: Những người đi tới biển (1977), Dấu chân qua trảng cỏ (1978), Những ngọn sóng mặt trời (1981), Khối vuông ru bích (1985).

- Bài thơ rút ra trong tập Khối vuông ru bích, tác phẩm tiêu biểu cho tư duy thơ Thanh Thảo, giàu suy tư, mãnh liệt và phóng túng, ít nhiều nhuốm màu sắc tượng trưng và siêu thực.

II. Văn bản (SGK)

1. Bài thơ viết theo thể tự do thể hiện cảm xúc mãnh liệt của tác giả trước cái chết của Lor-ca

- Hình tượng Lor-ca

+ Tiếng đàn bọt nước, áo choàng đỏ gắt, vầng trăng chếnh choáng, yên ngựa mỏi mòn...

+ Dù các dòng thơ không có hình ảnh về con người nhưng con người vẫn hiện lên rõ nét qua hình ảnh và âm thanh (tiếng đàn) màu sắc (áo choàng đỏ), trạng thái (chếnh choáng, mỏi mòn)…

+ Ngay ở khổ thơ đầu đã mang không gian đậm chất Tây Ban Nha với hình ảnh áo choàng đỏ gắt (áo choàng võ sĩ đấu bò tót), biểu tượng của đất nước Tây Ban Nha.

+ Cuộc hành trình lang thang về niềm đơn độc với vầng trăng chếnh choáng trên yên ngựa mỏi mòn là những cuộc độc hành của con người.

- Vẻ đẹp và cái chết của Lor-ca.

+ Giữa không gian hoang dã đậm chất Tây Ban Nha, tiếng hát nghêu ngao của những người Di-gan, áo choàng của võ sĩ đấu bò tót đã trở thành biểu tượng cho sự đổ máu, cho cái chết của con người đã dâng hiến cả tuổi trẻ, cả cuộc đời cho cuộc đấu tranh vì tự do.

+ Hình ảnh Lor-ca "bị điệu về bãi bắn - chàng đi như người mộng du" đưa độc giả đến chứng kiến cuộc hành trình cuối cùng của cuộc đời Lor-ca.

+ Hình ảnh dòng sông và Lor-ca "Bơi sang ngang" trên "chiếc ghi-ta màu bạc "cùng với hình ảnh "đường chỉ tay đứt"chính là những biểu tượng, những ẩn dụ về cái chết của  một chàng thanh niên có nhiều hoài bão.

2. Hình tượng tiếng đàn

- Khổ thơ đầy ắp những hình ảnh biểu tượng và siêu thực, tiếng đàn đã trở thành một nhân vật có linh hồn "không ai chôn cất tiếng đàn", "tiếng đàn như cỏ mọc hoang".

Nhân vật Lor-ca không hiện diện mà chỉ có sự hiện diện của tiếng đàn, nó trở thành biểu tượng của tâm hồn Lor-ca, trái tim Lor-ca. Lor-ca đã chết nhưng dư âm vang vọng của cuộc đời ông thì bất tử.

- Tiếng đàn xuất hiện nhiều lần trong bài thơ, mang nhiều cung bậc, khi réo rắt yêu đời, khi hùng tráng mạnh mẽ về những ngày chiến đấu sôi nổi, khi trầm lắng… Tiếng đàn ghi ta là bài ca về cuộc đời, số phận và cái chết của Lor-ca.

- Với thể thơ tự do, không dấu câu, không dấu hiệu mở đầu, kết thúc và hình ảnh biểu tượng Tây Ban Nha đã thể hiện nỗi đau xót sâu sắc của tác giả trước cái chết bi thảm của Lor-ca.