- Văn bản Cách gọt củ hoa thủy tiên của tác giả Giang Nam trên trang web nhandan.vn ngày 31/01/2021.

Chuẩn bị đọc

1. Khi quan sát một ai đó tỉ mẩn chăm sóc một nhành hoa hay một chậu cây, em có suy nghĩ như thế nào về họ? Hãy chia sẻ với bạn về điều ấy.

Khi quan sát người khác tỉ mẩn chăm sóc một nhành hoa hay chậu cây, em có suy nghĩ họ là những người cẩn thận, yêu thiên nhiên nên chắc hẳn sẽ người có tâm hồn đẹp và lương thiện.

2. Dựa vào nhan đề, hình ảnh minh họa và đọc lướt toàn văn bản, em dự đoán văn bản này sẽ viết về điều gì?

Dựa vào nhan đề, hình ảnh minh họa và đọc lướt toàn văn bản, em dự đoán nội dung văn bản là hướng dẫn cách gọt củ hoa thủy tiên.

Trải nghiệm cùng văn bản

1. Những đề mục như thế này cung cấp thông tin gì cho người đọc?

Những đề mục cung cấp nội dung chính của mỗi phần, trong văn bản này là tên từng bước thực hiện quá trình gọt củ hoa thủy tiên.

2. Mục đích của đoạn văn "Công đoạn gọt thủy tiên gần như quyết định thành công của một bát thủy tiên sau này... đều lên thẳng đuỗn như mớ hành" là gì?

Mục đích của đoạn văn là giải thích lí do công đoạn gọt củ thủy tiên phải tiến hành sớm.

Suy ngẫm và phản hồi

1. Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết văn bản Cách gọt củ hoa thủy tiên là văn bản thông tin giới thiệu quy tắc trong hoạt động?

- Mục đích văn bản là hướng dẫn cách gọt củ hoa thủy tiên.

- Nhan đề văn bản là tên quy trình Cách gọt củ hoa thủy tiên.

- Bố cục gồm 3 phần: giới thiệu quy trình, liệt kê những việc cần chuẩn bị trước khi thực hiện và trình bày các bước thực hiện.

- Về đặc điểm hình thức:

+ Văn bản sử dụng các con số để đánh dấu trình tự thực hiện và một số từ ngữ chỉ thời gian như: trước tiên, đầu tiên, trước khi, sau hai ngày…

+ Sử dụng những thuật ngữ liên quan đến chăm sóc hoa, cây cảnh như: dáng thế, củ hoa, cuống hoa, thủy dưỡng, chỉnh lá, chỉnh hoa…; sử dụng câu chứa nhiều động từ.

+ Sử dụng đề mục để tóm tắt những thông tin chính của văn bản.

+ Sử dụng hình ảnh minh họa cách thức thực hiện.

2. Xác định thông tin cơ bản và cách triển khai thông tin trong đoạn văn: “Phải chăm chú quan sát, theo dõi cách nghệ nhân Nguyễn Phú Cường, ...Đây là vì, nếu không “tác động” sớm, từ trước khi những cái mầm nhú lên, thì tất cả lá, giò hoa, đều lên thẳng đuỗn như những mớ hành”. Theo em, vì sao tác giả chọn cách triển khai thông tin như vậy ở đoạn văn này?

- Thông tin cơ bản: miêu tả cách thức gọt tỉa củ hoa thủy tiên.

- Cách triển khai thông tin theo trình tự thời gian được thể hiện qua việc miêu tả thứ tự thực hiện các thao tác như: bóc vỏ củ và bao mầm, gọt bẹ củ, xén lá, cạo cuống hoa…

- Cách triển khai thông tin theo quan hệ ý nghĩa nhân quả nhằm thuyết phục người đọc về nội dung thông tin khi lí giải lí do của việc “phải gọt khi lá, giò hoa mới là những mầm vẫn đang ngủ yên trong củ”.

- Tác giả chọn cách triển khai thông tin như vậy ở đoạn văn giúp cho người đọc hiểu hơn về cách thức thực hiện và ý nghĩa của bước gọt tỉa củ hoa thủy tiên để tạo ra bát hoa thủy tiên đẹp.

3. Mục đích của văn bản này là gì? Cách triển khai thông tin chính của văn bản có quan hệ như thế nào với mục đích của văn bản? Dựa vào đâu em có thế xác định được như vậy?

- Mục đích của văn bản: hướng dẫn cách gọt củ hoa thủy tiên.

- Cách triển khai thông tin chính của văn bản: theo trật tự thời gian (trật tự thực hiện các thao tác của hoạt động).

- Cách triển khai thông tin chính giúp làm rõ quá trình gọt củ hoa thủy tiên có tác dụng bổ trợ cho mục đích của văn bản.

- Tác giả trình bày thông tin theo thứ tự xuất hiện của từng công đoạn như trước tiên, đầu tiên, trước khi...

4. Loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản này là gì? Chỉ ra tác dụng của chúng đối với việc thể hiện nội dung văn bản.?

Phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng là dùng hình ảnh minh họa. Tác dụng giúp cho bài viết sinh động, hấp dẫn, người đọc có thể hình dung rõ về các bước cần thực hiện trong quá trình gọt củ hoa thủy tiên.

5. Vẽ sơ đồ tóm tắt các bước gọt tỉa củ hoa thủy tiên.

6. Hãy tưởng tượng em là người gọt được bát hoa thủy tiên đẹp. Khi được gắm thành quả của mình, em có cảm xúc như thế nào? Viết một đoạn văn khoảng 5 - 7 câu thể hiện cảm xúc của em.