Bài 8: Ôn tập
1. Chỉ ra một số điểm giống và khác nhau giữa hai văn bản sau bằng cách điền vào bảng:
| Phương tiện so sánh/Văn bản | Trò chơi cướp cờ | Cách gọt củ hoa thủy tiên |
| Những điểm giống nhau (nội dung, đặc điểm, hình thức...) | - Triển khai theo trình tự thời gian. - Sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ: hình ảnh minh họa. | - Triển khai theo trình tự thời gian. - Sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ: hình ảnh minh họa. |
| Những điểm khác nhau (nội dung, đặc điểm, hình thức...) | - Hướng dẫn một trò chơi. - Liệt kê những gì cần chuẩn bị trước khi thực hiện trò chơi. | - Hướng dẫn cách gọt củ hoa thủy tiên. - Sử dụng các con số, thuật ngữ. |
2. Đọc đoạn văn sau và cho biết có thể lược bỏ từ vài hay không. Vì sao?
Trước tiên, ngâm củ thủy tiên vào nước vài ngày. Thay nước liên tục cho lớp áo ngoài cùng bợt đi.
(Cách gọt củ hoa thủy tiên, Giang Nam)
Từ đó cho biết số từ đảm nhận chức năng gì?
- Không thể lược bỏ từ vài vì nó bổ sung ý nghĩa về số lượng cho danh từ “ngày”, làm cho câu văn trở nên rõ nghĩa hơn, cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết cho người đọc.
- Số từ "vài" đứng trước danh từ có tác dụng chỉ số lượng.
3. Trình bày những lưu ý khi đọc văn bản thông tin giới thiệu một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động:
- Hiểu rõ mục đích của văn bản.
- Xác định được cấu trúc của văn bản.
- Hiểu những từ ngữ, cách triển khai phù hợp.
- Hiểu được ý nghĩa văn bản muốn truyền tải đến người đọc.
- Xác định yếu tố phi ngôn ngữ và tác dụng của chúng trong văn bản.
4. Văn bản tường trình có những đặc điểm gì về cấu trúc và nội dung?
- Cấu trúc:
+ Quốc hiệu, tiêu ngữ (chính giữa).
+ Địa điểm, thời gian viết (dưới quốc hiệu, tiêu ngữ và lùi sang phía bên phải của văn bản).
+ Tên văn bản và tóm tắt sự việc tường trình (chính giữa).
+ Người (cơ quan) nhận văn bản tường trình.
+ Nội dung tường trình.
+ Những đề nghị cụ thể, lời cam đoan.
+ Kí tên.
- Nội dung:
+ Thời gian và địa điểm xảy ra sự việc.
+ Tên cá nhân, tổ chức có liên quan đến sự việc, người làm chứng (nếu có).
+ Trình tự, diễn biến của sự việc, lưu ý nêu rõ nguyên nhân và hậu quả thiệt hại (nếu có).
+ Đề nghị của người viết, người gửi, người nhận và ngày tháng, địa điểm viết tường trình.
+ Nội dung tường trình phải đảm bảo chính xác, đúng với thực tế diễn ra.
+ Xác định trách nhiệm của người viết đối với sự việc đã xảy ra.
5. Vì sao khi trao đổi, tranh luận với người khác, chúng ta cần có thái độ xây dựng và tôn trọng những ý kiến khác biệt?
- Mỗi sự việc có thể nhìn nhận dưới góc nhìn đa chiều, khác biệt nên thái độ xây dựng và tôn trọng điều khác biệt là cần thiết.
- Mỗi người có suy nghĩ, ý kiến khác nhau nên cần tôn trọng ý kiến của họ.
- Khi muốn đóng góp ý kiến cần có thái độ đúng mực, tôn trọng ý kiến của người khác.
6. Làm thế nào để những nét đẹp văn hóa của cha ông được lan tỏa trong cuộc sống hôm nay?
Để những nét đẹp văn hóa của cha ông được lan tỏa trong cuộc sống hôm nay, chúng ta cần giữ gìn, bảo tồn và phát huy những truyền thống, nét đẹp văn hóa; giới thiệu, lan tỏa rộng rãi đến mọi người.
