Khởi động

1. Nghe một đoạn lời bài hát "Mùa thu ngày khai trường" của nhạc sĩ Vũ Trọng Tường.

2. Chia sẻ cảm xúc của em khi nghe đoạn lời bài hát.

Sau khi nghe một đoạn lời bài hát, em cảm thấy háo hức và mong chờ ngày tựu trường với nhiều niềm vui mới.

Khám phá và luyện tập

Đọc

Đọc văn bản Mùa thu của tác giả Huỳnh Thị Thu Hương.

1. Trong đoạn văn thứ nhất, tác giả tả khu vườn mùa thu bằng những hình ảnh và âm thanh nào?

- Trong đoạn văn, tác giả tả khu vườn mùa thu bằng những hình ảnh: Khu vườn đầy lá vàng; trái bưởi tròn căng; đám sẻ non nhảy nhót; những hạt thóc vương trên mảnh sân vuông.

- Cũng trong đoạn văn trên, tác giả còn tả khu vườn bằng những âm thanh: Tiếng sẻ non tíu tít.

2. Tìm từ ngữ tả vẻ đẹp của vầng trăng.

Nhẹ tênh; mỏng manh; trôi bồng bềnh; tròn vành vạnh.

3. Vì sao con đường làng vào mùa thu bỗng "như quen, như lạ"?

- Cảnh vật quen thuộc với những bụi cây non bên vệ đường còn ngái ngủ, tia nắng nghịch ngợm xuyên qua kẽ lá và những chú chim hót líu lo.

- Con đường như mới nhờ vạt hoa cúc dại nở bung bên đường; thảm cỏ may tím biếc, quấn vào chân bạn nhỏ tới tận lớp học.

4. Cách tả hoa, lá mùa thu có gì đặc biệt?

Hoa lá mùa thu được tác giả miêu tả sinh động với nhiều màu sắc, việc sử dụng những hình ảnh, âm thanh khiến khung cảnh mùa thu càng thú vị, làm bạn nhỏ nôn nao lưu luyến.

5. Em thích điều gì về mùa thu được tả trong bài?

Em thích nhất là hình ảnh vầng trăng của đêm Trung thu với vẻ đẹp căng tràn, thơ mộng.

Luyện từ và câu

1. Dòng nào sau đây nêu đúng nghĩa của từ đoàn kết?

- Làm cho các phần rời nhau nối liền, gắn liền lại với nhau.

- Gắn bó với nhau về tình nghĩa, coi nhau như người thân.

- Kết thành một khối thống nhất, cùng hoạt động vì một mục đích chung.

- Chính thức công nhận là một thành viên của một tổ chức, đoàn thể.

 Dòng nêu đúng nghĩa nhất là: Kết thành một khối thống nhất, cùng hoạt động vì một mục đích chung.

2. Tìm 2 – 3 từ có nghĩa trái ngược với từ đoàn kết.

Từ nghĩa trái ngược với từ đoàn kết: Chia rẽ, bất đồng, bè phái, mâu thuẫn, xung đột, phân li….

3. Xếp các từ (đoàn kết, sơ kết, chung kết, kết bạn, kết thúc, gắn kết, kết hợp, kết nghĩa, tổng kết, kết quả) vào hai nhóm:

- Từ chứa tiếng kết có nghĩa là gắn bó: Đoàn kết, gắn kết, kết nghĩa, kết bạn, kết hợp.

- Từ chứa tiếng kết có nghĩa là sau cùng, cuối cùng: Kết quả, sơ kết, kết thúc, chung kết, tổng kết.

4. Đặt 1 – 2 câu với từ ngữ chứa tiếng kết có nghĩa là gắn bó.

- Người dân Việt Nam cùng đoàn kết đánh đuổi ngoại xâm.

- Bố mình và chú Tú là anh em kết nghĩa.

5. Mỗi câu dưới đây khuyên chúng ta điều gì?

a. Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ.

(Tục ngữ)

Khi một thành viên trong gia đình hay tập thể gặp chuyện không may thì những người còn lại cũng lo lắng theo. Ý nghĩa câu tục ngữ là tinh thần đoàn kết, sẻ chia, quan tâm nhau.

b. Một cây làm chẳng nên non,

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.

(Ca dao)

Sức mạnh của một người có hạn chế nhưng nếu là sức mạnh của tập thể thì chuyện gì cũng sẽ có thể thành công.

c. Một ngôi sao chẳng sáng đêm

Một thân lúa chín chẳng nên mùa vàng.

(Tố Hữu)

Câu thơ của Tố Hữu có nghĩa là công sức của một người tạo ra rất bé nhỏ nhưng nếu là công sức của cả tập thể sẽ tạo ra những thành công vĩ đại.

Viết

1. Đọc "Đơn xin cấp Thẻ bạn đọc" và điền vào những dấu chấm hỏi trong sơ đồ nội dung phù hợp:

- Phần đầu:

+ Quốc hiệu, tiêu ngữ.

+ Địa điểm, thời gian viết đơn.

+ Tên lá đơn.

- Phần nội dung:

+ Nơi gửi đơn.

+ Tên người viết đơn.

+ Ngày tháng năm sinh.

+ Nơi ở.

+ Lí do viết đơn.

+ Lời hứa, cam kết.

- Phần cuối.

+ Lời cảm ơn.

+ Kí tên, ghi họ và tên.

2. Nhận xét về cách trình bày các nội dung trong "Đơn xin cấp Thẻ bạn đọc":

Cách trình bày các nội dung trong "Đơn xin cấp Thẻ bạn đọc" khoa học, rõ ràng phù hợp với phong cách văn bản hành chính.

3. Viết đơn gửi thầy cô giáo lớp em để xin nghỉ học dựa vào gợi ý: Thông tin cá nhân, lí do, hứa điều gì khi được thầy cô đồng ý cho nghỉ học.

4. Trao đổi trong nhóm, nghe bạn nhận xét và chỉnh sửa bài viết.

Vận dụng

1. Ghi vào sổ tay 3 – 5 từ ngữ hoặc thành ngữ mà em biết thêm sau khi học chủ điểm "Tuổi nhỏ làm việc nhỏ".

- Già kén kẹn hom.

- Có thực mới vực được đạo.

- Đất lành chim đậu.

2. Trang trí trang sổ tay em vừa viết.