I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Bác Hồ nói về lòng yêu nước của dân tộc ta (trích Báo cáo chính trị tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng Lao động Việt Nam, năm 1951).

2. Chuyện về một người thầy (theo Chuyện về người thầy, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 1992).

SGK Đạo đức 9, tr. 23, 24.

Gợi ý

a. Truyền thống yêu nước của dân tộc ta thể hiện như thế nào qua lời nói của Bác Hồ?

Lòng yêu nước của nhân dân ta được thể hiện qua tinh thần yêu nước nồng nàn, tinh thần đoàn kết chiến đấu bảo vệ đất nước mỗi khi bị xâm lăng; quyết tâm hi sinh vì đất nước trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc; tinh thần hăng hái tham gia kháng chiến, tăng gia sản xuất…

b. Em nhận xét gì về cách cư xử của học trò Chu Văn An đối với thầy giáo cũ? Cách cư xử đó thể hiện truyền thống gì của dân tộc ta?

- Phạm Sư Mạnh là một quan lớn trong triều đình nhưng vẫn nhớ ơn, tôn trọng thầy giáo của mình. Ông lễ phép, tôn trọng khi đến thăm thầy, trả lời cặn kẽ những câu hỏi của thầy về bạn học hiện đang làm quan, đặc biệt là cách nuôi dạy con cái, cách ứng xử với mọi người.

- Cách cư xử của học trò cũ thầy Chu Văn An là truyền thống “tôn sư trọng đạo” tốt đẹp của dân tộc ta.

c. Em hãy kể những truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta mà em biết.

Dân tộc Việt Nam có nhiều truyền thống tốt đẹp như: Yêu nước, đoàn kết, nhân nghĩa, cần cù lao động, tôn sư trọng đạo, đền ơn đáp nghĩa, hiếu học…

d. Chúng ta cần làm gì để kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc?

Mỗi người cần tự hào, giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc; lên án và ngăn chặn những hành vi làm tổn hại đến truyền thống dân tộc.

II. NỘI DUNG BÀI HỌC

1.Truyền thống tốt đẹp của dân tộc là những giá trị tinh thần (những tư tưởng, đức tính, lối sống, cách ứng xử tốt đẹp…) hình thành trong quá trình lịch sử lâu dài của dân tộc, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

2. Dân tộc Việt Nam có nhiều truyền thống tốt đẹp đáng tự hào như yêu nước, bất khuất chống giặc ngoại xâm, đoàn kết, nhân nghĩa, cần cù lao động, hiếu học, tôn sư trọng đạo, hiếu thảo…; các truyền thống về văn hóa (các tập quán tốt đẹp và cách ứng xử mang bản sắc văn hóa Việt Nam), về nghệ thuật (nghệ thuật tuồng, chèo, các làn điệu dân ca…).

3. Truyền thống tốt đẹp của dân tộc là vô cùng quý giá, góp phần tích cực vào quá trình phát triển của dân tộc và mỗi cá nhân. Vì vậy chúng ta phải bảo vệ, kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc để góp phần giữ gìn bản sắc dân tộc Việt Nam.

4. Chúng ta cần tự hào, giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, lên án và ngăn chặn những hành vi làm tổn hại đến truyền thống dân tộc.

III. BÀI TẬP

1.Những thái độ, hành vi nào sau đây thể hiện sự kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc?

a. Tìm đọc tài liệu nói về các truyền thống và phong tục, tập quán của dân tộc.

b. Chê bai những người ăn mặc theo phong cách dân tộc là lạc hậu, là quê mùa.

c. Đánh giá cao, kính phục các nghệ nhân của những nghề truyền thống.

d. Không tôn trọng những người lao động chân tay.

đ. Sống chỉ biết mình, không quan tâm đến người khác.

e. Tích cực tham gia các hoạt động đền ơn đáp nghĩa.

g. Tích cực tìm hiểu lịch sử đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc.

h. Thích xem phim, kịch, nghe nhạc của Việt Nam.

i. Sưu tầm những món ăn và kiểu trang phục dân tộc độc đáo.

k. Lấy chồng sớm trước tuổi quy định của pháp luật.

l. Tìm hiểu và giới thiệu với mọi người về các lễ hội truyền thống của dân tộc.

Những hành vi, thái độ thể hiện sự kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc:

a. Tìm đọc tài liệu nói về các truyền thống và phong tục, tập quán của dân tộc.

c. Đánh giá cao, kính phục các nghệ nhân của những nghề truyền thống.

e. Tích cực tham gia các hoạt động đền ơn đáp nghĩa.

g. Tích cực tìm hiểu lịch sử đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc.

h. Thích xem phim, kịch, nghe nhạc của Việt Nam.

i. Sưu tầm những món ăn và kiểu trang phục dân tộc độc đáo.

l. Tìm hiểu và giới thiệu với mọi người về các lễ hội truyền thống của dân tộc.

2. Em hãy tìm hiểu nguồn gốc và ý nghĩa của một truyền thống ở quê em và giới thiệu cho bạn bè cùng biết.

3. Em đồng ý với những ý kiến nào sau đây?

a. Truyền thống là những kinh nghiệm quý giá.

b. Nhờ có truyền thống, mỗi dân tộc mới giữ được bản sắc riêng.

c. Dân tộc Việt Nam có nhiều truyền thống tốt đẹp, rất đáng tự hào.

d. Không có truyền thống, mỗi cá nhân và dân tộc vẫn phát triển.

đ. Trong thời đại mở cửa và hội nhập hiện nay, truyền thống dân tộc không còn quan trọng nữa.

e. Không được để các truyền thống dân tộc bị mai một, lãng quên.

Em đồng ý với những ý kiến:

a. Truyền thống là những kinh nghiệm quý giá.

b. Nhờ có truyền thống, mỗi dân tộc mới giữ được bản sắc riêng

c. Dân tộc Việt Nam có nhiều truyền thống tốt đẹp, rất đáng tự hào

e. Không được để các truyền thống dân tộc bị mai một, lãng quên.

4.Em hãy kể một vài việc mà em và các bạn đã và sẽ làm để góp phần giữ gìn truyền thống tốt đep của dân tộc, của địa phương.

- Chăm chỉ học hành, rèn luyện để trở thành người có ích cho xã hội.

- Đoàn kết và giúp đỡ nhau trong học tập.

- Thăm hỏi các thương bệnh binh ở địa phương.

- Quan tâm, giúp đỡ người già, trẻ em khi gặp khó khăn…

5. An thường tâm sự với các bạn: “ Nói đến truyền thống của dân tộc Việt Nam, mình có mặc cảm thế nào ấy. So với thế giới, nước mình còn lạc hậu lắm. Ngoài việc truyền thống đánh giặc ra, dân tộc ta có truyền thống nào đáng tự hào đâu?”.

Em có đồng ý với An không? Vì sao? Em sẽ nói gì với An?

Em không đồng ý với An vì ngoài truyền thống đánh giặc, dân tộc Việt Nam còn nhiều truyền thống đáng tự hào như: kính trên nhường dưới, đùm bọc lẫn nhau, đoàn kết, cần cù, hiếu học…