Bài 7: Bộ xương
I. CÁC PHẦN CHÍNH CỦA BỘ XƯƠNG
- Bộ xương người chia làm ba phần là xương đầu, xương thân và xương chi (xương tay, xương chân).
- Khối xương sọ ở người có 8 xương ghép lại tạo ra hộp sọ lớn chứa não. Xương mặt nhỏ, có xương hàm bớt thô so với động vật vì nhai thức ăn chín và không phải là vũ khí tự vệ. Sự hình thành lồi cằm liên quan đến các cơ vận động ngôn ngữ.
- Cột sống gồm nhiều đốt sống khớp với nhau và cong ở 4 chỗ, thành 2 chữ S tiếp nhau giúp cơ thể đứng thẳng. Các xương sườn gắn với cột sống và gắn với xương ức tạo thành lồng ngực, bảo vệ tim và phối.
- Các xương chi (xương tay và xương chân) có các phần tương ứng với nhau nhưng phân hóa khác nhau phù hợp với chức năng đứng thẳng và lao động.
- Chức năng của bộ xương:
+ Tạo bộ khung giúp cơ thể có hình dạng nhất định.
+ Làm chỗ bám cho cơ giúp cơ thể vận động dễ dàng.
+ Tạo thành các khoang chứa đựng và bảo vệ các nội quan trong cơ thể.
II. PHÂN BIỆT CÁC LOẠI XƯƠNG
Căn cứ vào hình dạng và cấu tạo, người ta phân biệt ba loại xương là:
- Xương dài: hình ống, giữa chứa tủy đỏ ở trẻ em và chứa mỡ vàng ở người trưởng thành như xương ống tay, xương đùi, xương cẳng chân...
- Xương ngắn: kích thước ngắn, chẳng hạn xương đốt sống, xương cổ chân, cổ tay...
- Xương dẹt: hình bản dẹt, mỏng như xương bả vai, xương cánh chậu, các xương sọ...
III. CÁC KHỚP XƯƠNG
- Nơi tiếp giáp giữa các đầu xương gọi là khớp xương.
- Có ba loại khớp là: khớp động như các khớp ở tay, chân; khớp bán động như khớp các đốt sống và khớp bất động như khớp ở hộp sọ.
Khớp động | Khớp bán động | Khớp bất động | |
Mức độ vận động | Cử động dễ dàng | Cử động hạn chế | Không cử động được |
Cấu tạo | Hai đầu xương có lớp sụn trơn, bóng. Ở giữa là dịch khớp. Ngoài là dây chằng. | Giữa hai đầu xương có đĩa sụn phẳng, hẹp. | Các xương gắn chặt bằng khớp răng cưa khít với nhau. |
Ví dụ | Khớp ở tay, chân | Khớp ở các đốt sống | Khớp ở hộp sọ |
$\Longrightarrow $ KẾT LUẬN:
Bộ xương là bộ phận nâng đỡ, bảo vệ cơ thể, là nơi bám của các cơ.
Bộ xương gồm nhiều xương, được chia làm 3 phần: xương đầu, xương thân và xương chi.
Các xương liên hệ với nhau bởi khớp xương. Có 3 loại khớp:
- Khớp bất động là loại khớp không cử động được.
- Khớp bán động là những khớp mà cử động của khớp hạn chế.
- Khớp động là khớp cử động dễ dàng nhờ hai đầu xương có sụn đầu khớp nằm trong một bao chứa dịch khớp (bao hoạt dịch).