Bài 5: Phong trào cải cách tôn giáo
1. Nguyên nhân của phong trào Cải cách tôn giáo.
- Vì sao xuất hiện phong trào cải cách tôn giáo?
Từ thời trung đại, Thiên Chúa giáo đã trở thành chỗ dựa vững chắc của chế độ phong kiến Tây Âu và chi phối toàn bộ đời sống tinh thần của xã hội. Đến thời kì Phục hưng, Giáo hội Thiên Chúa giáo công khai đàn áp những tư tưởng tiến bộ, trở thành một thế lực cản trở bước tiến của xã hội. Vì thế, giai cấp tư sản đang lên muốn thay đổi và “cải cách” lại tổ chức Giáo hội Thiên Chúa giáo.
- Tại sao việc nhà thờ bán “thẻ miễn tội” lại châm ngòi cho phong trào Cải cách tôn giáo bùng nổ?
Năm 1517, do cần tiền, Giáo hội Thiên Chúa giáo cho phép tự do bán “thẻ miễn tội”. Sự kiện này đã làm bùng lên phong trào Cải cách tôn giáo ở Tây Âu cuối thời kì trung đại.
2. Nội dung và tác động của cải cách tôn giáo đối với xã hội Tây Âu.
- Các nhà cải cách tôn giáo công khai phê phán những hành vi sai trái của Giáo hội Thiên Chúa giáo, chống lại việc Giáo hội tùy tiện giải thích Kinh Thánh. Họ cho rằng chỉ cần đặt niềm tin vào Thiên Chúa và Kinh Thánh thì con người sẽ được cứu rỗi, không cần phải thông qua các giáo sĩ hay các nghi lễ phức tạp. Do vậy, họ phủ nhận vai trò Giáo hội Thiên Chúa giáo, Giáo hoàng và chủ trương không thờ tranh tượng, xây dựng một Giáo hội Thiên Chú giáo đơn giản, tiện lợi và tiết kiệm thời gian.
- Phong trào Cải cách tôn giáo đã dẫn đến sự phân chia Thiên Chúa giáo (Ki-tô giáo) thành hai giáo phái: Cựu giáo là Công giáo và Tân giáo là tôn giáo cải cách (Tin Lành, Anh giáo…).
- Các thế lực bảo thủ đã đàn áp những người theo Tân giáo dẫn đến tình trạng bất ổn trong xã hội Tây Âu thế kỉ XVI – XVII và châm ngòi cho cuộc chiến tranh nông dân ở Đức năm 1524. Đây là cuộc đấu tranh vũ trang đầu tiên của nông dân dưới ngọn cờ của tư sản chống phong kiến ở châu Âu.
- Phong trào Cải cách tôn giáo cũng đã tác động đến hoạt động phát triển kinh tế của tư sản. Hầu hết các thành phố theo tôn giáo cải cách có nền kinh tế phát triển hơn so với các thành phố theo Công giáo.
LUYỆN TẬP – VẬN DỤNG
Luyện tập
1. Tại sao nói cải cách tôn giáo là một phong trào chống lại chế độ phong kiến Tây Âu?
- Các nhà cải cách tôn giáo công khai phê phán những hành vi sai trái của Giáo hội Thiên Chúa giáo, chống lại việc Giáo hội tùy tiện giải thích Kinh Thánh, họ phủ nhận vai trò Giáo hội Thiên Chúa giáo, Giáo hoàng.
- Các thế lực bảo thủ đã dàn áp những người theo Tân giáo dẫn đến tình trạng bất ổn trong xã hội Tây Âu và châm ngòi cho cuộc chiến tranh nông dân ở Đức năm 1524. Đây là cuộc đấu tranh vũ trang đầu tiên của nông dân dưới ngọn cờ của tư sản chống phong kiến ở châu Âu.
Vận dụng
2. Sưu tầm tư liệu về Mác-tin Lu-thơ và tư tưởng cải cách của ông.
- Mác-tin Lu-thơ (Martin Luther) sinh ngày 10/11/1483 tại Eisleben, Saxony, một vùng đất thuộc nước Đức ngày nay, ông được tấn phong linh mục vào ngày 3/4/1507.
- Ngày 31/10/1517, Martin Luther cho công bố 95 Luận Đề tại Wittenberg chỉ trích Giáo hội, sự kiện này đã khởi đầu cho phong trào Cải cách tôn giáo ở Tây Âu dẫn đến việc hình thành Giáo hội Tin Lành vào thế kỷ thứ 16.