Bài 46: Trụ não, tiểu não, não trung gian

I. VỊ TRÍ VÀ CÁC THÀNH PHẦN CỦA BỘ NÃO

- Bộ não gồm: trụ não, tiểu não, não trung gian và đại não.

- Trụ não tiếp liền với tủy sống ở phía dưới. Nằm giữa trụ não và đại não là não trung gian. Trụ não gồm hành não, cầu não và não giữa. Não giữa gồm cuống não ở mặt trước và củ não sinh tư ở mặt sau.

- Phía sau trụ não là tiểu não.

II. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA TRỤ NÃO

- Cũng như tủy sống, trụ não gồm chất trắng (ngoài) và chất xám (trong).

- Chất trắng ở ngoài là các đường liên lạc dọc, gồm đường lên (cảm giác) và đường xuống (vận động) liên hệ với tủy sống và các phần khác của não.

- Chất xám ở trong, tập trung thành các nhân xám, là trung khu thần kinh, nơi xuất phát 12 đôi dây thần kinh não (gồm 3 loại: dây cảm giác, dây vận động, dây pha).

- Chức năng chủ yếu của trụ não là điều khiển, điều hòa hoạt động của các nội quan, đặc biệt là hoạt động tuần hoàn, hô hấp, tiêu hóa (các cơ quan sinh dưỡng) do các nhân xám đảm nhiệm.

- Chất trắng làm nhiệm vụ dẫn truyền, bao gồm các đường dẫn truyền lên (cảm giác) và các đường dẫn truyền xuống (vận động).

III. NÃO TRUNG GIAN

- Não trung gian nằm giữa trụ não và đại não, gồm đồi thị và vùng dưới đồi.

- Đồi thị là trạm cuối cùng chuyển tiếp của tất cả các đường dẫn truyền cảm giác từ dưới đi lên não.

- Các nhân xám nằm ở vùng dưới đồi là trung ương điều khiển các quá trình trao đổi chất và điều hòa thân nhiệt.

IV. TIỂU NÃO 

- Tiểu não nằm sau trụ não, dưới bán cầu não.

- Cấu tạo: Tiểu não cũng gồm hai thành phần cơ bản là chất trắng và chất xám:

+ Chất xám ở ngoài làm thành lớp vỏ tiểu não và các nhân.

+ Chất trắng nằm ở trong, là các đường dẫn truyền nối vỏ tiểu não và các nhân với các phần khác của hệ thần kinh (tủy sống, trụ não, não trung gian và bán cầu đại não).

- Chức năng của tiểu não là điều hòa, phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cho cơ thể.