I. CÁC NHÓM CHIM

- Lớp Chim được biết có khoảng 9.600 loài được xếp trong 27 bộ.

- Ở Việt Nam đã phát hiện 830 loài.

- Lớp Chim được chia thành ba nhóm sinh thái lớn: nhóm Chim chạy, nhóm Chim bơi và nhóm Chim bay.

1. Nhóm Chim chạy

- Đời sống: Chim hoàn toàn không biết bay, thích nghi với tập tính chạy nhanh trên thảo nguyên và hoang mạc khô nóng.

- Đặc điểm cấu tạo: Cánh ngắn, yếu. Chân cao, to, khỏe, có 2 hoặc 3 ngón.

- Đa dạng: Bộ Đà điểu gồm 7 loài, phân bố ở châu Phi, châu Mĩ và châu Đại Dương.

- Đại diện: Đà điểu Phi, đà điểu Mĩ và đà điểu Úc.

2. Nhóm Chim bơi

- Đời sống: Chim hoàn toàn không biết bay, đi lại trên cạn vụng về, song thích nghi cao với đời sống bơi lội trong biển.

- Đặc điểm cấu tạo: Bộ xương cánh dài, khỏe; có lông nhỏ, ngắn và dày, không thấm nước. Chim có dáng đứng thẳng. Chân ngắn, 4 ngón, có màng bơi.

- Đa dạng: Bộ Chim cánh cụt gồm 17 loài sống ở bờ biển Nam Bán Cầu.

- Đại diện: Chim cánh cụt.

3. Nhóm Chim bay

- Đời sống: Nhóm Chim bay gồm hầu hết những loài chim hiện nay. Chúng là những chim biết bay ở những mức độ khác nhau. Chúng có thể thích nghi với những lối sống đặc biệt như bơi lội (vịt trời, mòng két), ăn thịt (chim ưng, cú).

- Đặc điểm cấu tạo: Cánh phát triển, chân có 4 ngón.

- Đại diện: Chim bồ câu, chim én…

II. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CHIM

- Chim là những động vật có xương sống thích nghi cao đối với sự bay lượn và với những điều kiện sống khác nhau.

- Đặc điểm chung của lớp Chim:

+ Mình có lông vũ bao phủ;

+ Chi trước biến đổi thành cánh;

+ Có mỏ sừng;

+ Phổi có mạng ống khí, có túi khí tham gia vào hô hấp;

+ Tim có 4 ngăn, máu đỏ tươi nuôi cơ thể;

+ Là động vật hằng nhiệt;

+ Trứng lớn có vỏ đá vôi, được ấp nở ra con nhờ thân nhiệt của chim bố mẹ, con non yếu và được chim bố mẹ chăm sóc.

III. VAI TRÒ CỦA CHIM

- Lợi ích của chim:

+ Chim ăn các loại sâu bọ và gặm nhấm làm hại nông nghiệp, lâm nghiệp và gây bệnh dịch cho con người: chim sâu, chim chích, gà, vịt, ngan, đại bàng, chim cắt…

+ Chim được chăn nuôi (gia cầm) cung cấp thực phẩm, làm cảnh: gà, vịt, ngan, ngỗng…

+ Chim cho lông (vịt, ngan, ngỗng) làm chăn, đệm hoặc làm đồ trang trí (lông đà điểu).

+ Chim được huấn luyện để săn mồi: cốc đế, chim ưng, đại bàng…

+ Chim phục vụ du lịch, săn bắt: vịt trời, ngỗng trời, gà gô…

+ Chim có vai trò trong tự nhiên (vẹt ăn quả rụng phát tán cây rừng hoặc chim hút mật ăn mật hoa giúp cho sự thụ phấn cây…).

- Tuy nhiên, chim cũng có một số tác hại:

+ Chim ăn các sản phẩm nông nghiệp: chim ăn quả, chim ăn hạt, chim ăn cá...

+ Chim di cư là nguyên nhân lây truyền một số bệnh.

+ Một số chim là nguồn gây bệnh cho con người: cúm gà.