Chức năng của hệ thần kinh là điều khiển, điều hòa và phối hợp mọi hoạt động của các cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể thành một thể thống nhất, đảm bảo sự thích nghi của cơ thể với những đổi thay của môi trường trong cũng như môi trường ngoài.

I. NƠRON - ĐƠN VỊ CẤU TẠO CỦA HỆ THẦN KINH

- Cấu tạo của nơron gồm:

+ Thân: chứa nhân.

+ Các sợi nhánh: ở quanh thân.

+ 1 sợi trục: dài, thường có bao miêlin (các bao miêlin thường được ngăn cách bằng eo Răngviê), tận cùng có cúc xináp là nơi tiếp xúc giữa các nơron này với nơron khác hoặc với cơ quan trả lời.

- Chức năng của nơron:

+ Cảm ứng.

+ Dẫn truyền xung thần kinh theo một chiều (từ sợi nhánh tới thân, từ thân tới sợi trục).

II. CÁC BỘ PHẬN CỦA HỆ THẦN KINH

1. Cấu tạo

- Hệ thần kinh gồm bộ phận trung ương và bộ phận ngoại biên.

- Bộ phận trung ương có não và tủy sống được bảo vệ trong các khoang xương và màng não tủy: hộp sọ chứa não; tủy sống nằm trong ống xương sống.

- Nằm ngoài cùng trung ương thần kinh là bộ phận ngoại biên, có các dây thần kinh (dây hướng tâm, dây li tâm, dây pha) do các bó sợi cảm giác và bó sợi vận động tạo nên. Thuộc bộ phận ngoại biên còn có các hạch thần kinh.

2. Chức năng

- Dựa vào chức năng, hệ thần kinh được chia thành hệ thần kinh vận động và hệ thần kinh sinh dưỡng.

- Hệ thần kinh vận động (cơ xương) điều khiển sự hoạt động của các cơ vân, là hoạt động có ý thức.

- Hệ thần kinh sinh dưỡng điều hòa hoạt động của các cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản, là hoạt động không có ý thức.