Bài 42: Bảo toàn năng lượng và sử dụng năng lượng
1. BẢO TOÀN NĂNG LƯỢNG
- Năng lượng có thể truyền từ vật này sang vật khác.
Ví dụ: Khi đạp xe, xe đạp đã nhận được năng lượng để chuyển động. Ta nói, năng lượng từ người đã truyền sang xe đạp.
- Năng lượng có thể chuyển hóa từ dạng này sang dạng khác.
Ví dụ: điện năng chuyển hóa thành cơ năng làm cánh quạt quay, điện năng chuyển hóa thành quang năng làm bóng đèn phát sáng,…
- Định luật bảo toàn năng lượng:
“Năng lượng không tự nhiên sinh ra cũng không tự nhiên mất đi, nó chỉ chuyển từ dạng này sang dạng khác hoặc truyền từ vật này sang vật khác”.
2. NĂNG LƯỢNG HAO PHÍ TRONG SỬ DỤNG
- Phần năng lượng ban đầu chuyển thành dạng năng lượng theo đúng mục đích sử dụng gọi là năng lượng có ích.
- Phần năng lượng ban đầu chuyển thành năng lượng không đúng mục đích sử dụng gọi là năng lượng hao phí.
- Khi năng lượng truyền từ vật này sang vật khác hoặc chuyển hóa từ dạng này sang dạng khác luôn xuất hiện năng lượng hao phí.
Ví dụ:
+ Khi ấm nước đang sôi, năng lượng được biến đổi từ nhiệt năng của nhiên liệu thành nhiệt năng làm nóng nước và nhiệt năng làm nóng môi trường xung quanh ấm.
+ Năng lượng hao phí chính là năng lượng nhiệt làm nóng môi trường xung quanh ấm.
3. TIẾT KIỆM NĂNG LƯỢNG
- Tiết kiệm năng lượng là một yêu cầu cấp thiết đối với tất cả mọi lĩnh vực, mọi cá nhân nhằm đảm bảo an ninh năng lượng.
- Tiết kiệm năng lượng giúp giảm nhu cầu sử dụng đối với các nguồn nhiên liệu hóa thạch như than đá, dầu mỏ và khí thiên nhiên; giúp bảo vệ môi trường, sử dụng hiệu quả nguồn năng lượng, bảo vệ nguồn năng lượng cho thế hệ tương lai.
- Một số biện pháp tiết kiệm năng lượng:
+ Tận dụng tối đa nguồn năng lượng tự nhiên: bình nước nóng năng lượng Mặt Trời, đèn LED năng lượng Mặt Trời, mở hết các cửa vào ban ngày để nhận ánh sáng Mặt Trời,....
+ Ngắt các nguồn điện khỏi thiết bị điện khi không sử dụng.
+ Chọn những sản phẩm tiết kiệm năng lượng điện khi thay thế đồ điện gia dụng cũ: Từ bóng đèn sợi đốt sang bóng đèn LED,...
+ Không quá lạm dụng máy sưởi và máy điều hòa. Nếu có sử dụng điều hòa thì bật ở chế độ trong khoảng 26 – 27oC vào mùa hè.
+ Nên đi bộ, đi xe đạp, đi chung xe hoặc sử dụng phương tiện công cộng.
+ Giảm lượng chất thải sinh hoạt: giảm thiểu dùng những sản phẩm đóng gói sẵn, dùng những sản phẩm có thể tái sử dụng và tái chế.
+ Trồng nhiều cây cối, sơn tường nhà màu sáng.
+ Sử dụng nước sinh hoạt với một lượng vừa đủ nhu cầu.
+ Sử dụng điện Mặt Trời trong trường học.
