- Văn bản cần phải mạch lạc. Một văn bản mạch lạc có các đặc điểm sau:

+ Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản đều cùng nói về một chủ đề.

+ Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản được sắp xếp theo một trình tự hợp lí. Sự tiếp nối này có thể được thực hiện dựa trên mối liên hệ về thời gian, không gian, tâm lý (nhớ lại), ý nghĩa (tương đồng, tương phản).

- Sự mạch lạc làm cho chủ đề trong văn bản liền mạch và gợi được hứng thú cho người đọc, người nghe.

1. Đọc lại văn bản Cốm Vòng và trả lời các câu hỏi sau:

a. Chủ đề xuyên suốt các đoạn, các câu trong văn bản là gì?

Chủ đề xuyên suốt các đoạn, các câu văn trong văn bản là giới thiệu hương vị và giá trị của món cốm làng Vòng.

b. Trình tự sắp xếp các đoạn, các câu trong văn bản có giúp chủ đề được liền mạch, thông suốt hay không? Tại sao?

Trình tự sắp xếp các đoạn, các câu trong văn bản có giúp chủ đề được liền mạch, thông suốt vì tác giả đã sắp xếp một cách hợp lí, đi từ khái quát đến cụ thể, từ giới thiệu về đặc điểm của món cốm - các công đoạn làm cốm – cách thưởng thức.

2. Theo em, nếu thay đổi trật tự các đoạn trong Cốm Vòng thì có ảnh hưởng gì đến nội dung văn bản? Hãy thử thay đổi trật tự theo các cách khác nhau và trao đổi với các bạn ý kiến của mình.

- Nếu thay đổi trật tự các đoạn văn sẽ ảnh hưởng đến nội dung văn bản vì nội dung văn bản sẽ bị đứt đoạn, thiếu sự logic và mạch lạc trong cấu trúc. Khi đó nội dung văn bản sẽ trở nên thiếu hấp dẫn, sự tinh tế và không tạo hứng thú cho người đọc.

- Ví dụ: Đưa các công đoạn làm cốm lên đầu sẽ khiến văn bản khô cứng, kkông thu hút được người đọc vì không có điểm gì đặc biệt.

3. Văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát đề cập đến nhiều nội dung như: hạt dẻ, cốm hạt dẻ, rừng cây mùa thu, du lịch Trùng Khánh, con người ở quê sống lâu và hiền hòa… Như vậy có phải là văn bản thiếu mạch lạc không? Tại sao?

Văn bản vẫn mạch lạc vì các câu, các đoạn được tiếp nối theo một trình tự rõ ràng, tất cả đều tập trung hướng tới chủ đề vẻ đẹp của Trùng Khánh nhìn từ nhiều khía cạnh.

4. Xác định các từ ngữ địa phương theo vùng miền bằng cách đánh dấu chéo (X) vào ô phù hợp: