1. Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc

- Mạng lưới sông ngòi nước ta dày đặc với hàng nghìn con sông lớn nhỏ, phân bố rộng khắp trên cả nước.

- Một số con sông lớn của nước ta:

+ Ở miền Bắc: sông Hồng, sông Đà, sông Thái Bình,…

+ Ở miền Nam: sông Tiền, sông Hậu, sông Đồng Nai,…

+ Ở miền Trung: sông Mã, sông Cả, sông Đà Rằng,… Đặc điểm sông ở miền Trung thường nhỏ, ngắn và dốc; nguyên nhân là do địa hình lãnh thổ miền Trung hẹp ngang (nơi hẹp nhất không quá 50 km) và có độ dốc lớn, sông chảy trên khu vực địa hình hẹp và dốc từ vùng đồi núi ở phía tây (nhiều dãy núi đâm ngang ra biển), qua vùng đồng bằng nhỏ hẹp ở giữa và đổ thẳng ra biển ở phía đông.

- Sông ngòi ở nước ta chảy theo 2 hướng chính: hướng Tây Bắc - Đông Nam và hướng vòng cung.

2. Sông ngòi nước ta có lượng nước thay đổi theo mùa và có nhiều phù sa

- Lưu lượng nước trên các con sông của nước ta chia làm 2 mùa rõ rệt: mùa mưa (mùa lũ) và mùa khô (mùa cạn).

+ Mùa mưa: sông nhiều nước, nước sông dâng lên nhanh, có khi tràn ngập cả hai bờ, gây lũ lụt. Về mùa lũ, nước sông thường rất đục vì chứa nhiều phù sa.

+ Mùa khô: nước sông ít, mực nước hạ thấp, lòng sông khô cạn, trơ ra những bãi cát hoặc sỏi đá.

$\Longrightarrow$ Lượng nước trên sông ngòi ở nước ta phụ thuộc vào lượng mưa: Vào mùa mưa, mưa nhiều, mưa to nên nước sông dâng lên cao; mùa khô ít mưa, nước sông dần hạ thấp, trơ ra lòng sông.

$\Longrightarrow$ Sự thay đổi lượng mưa theo mùa của khí hậu Việt Nam đã làm chế độ nước của các dòng sông ở Việt Nam cũng thay đổi theo mùa.

- Nước sông lên xuống theo mùa có ảnh hưởng lớn tới đời sống và sản xuất của nhân dân ta:

+ Vào mùa mưa gây ra lũ lụt, ngập úng, gây thiệt hại lớn đến sản xuất và sinh hoạt của con người.

+ Vào mùa khô gây ra hạn hán, thiếu nước cho đời sống và sản xuất nông nghiệp; sản xuất thủy điện, giao thông đường thủy gặp khó khăn.

3. Vai trò của sông ngòi

- Sông ngòi có vai trò quan trọng đối với sản xuất và đời sống của nhân dân.

- Một số vai trò của sông ngòi:

+ Bồi đắp phù sa, tạo nên nhiều đồng bằng.

+ Cung cấp nước cho sinh hoạt và sản xuất.

+ Là nguồn cung cấp thủy điện.

+ Là đường giao thông quan trọng.

+ Là nơi cung cấp thủy sản như tôm, cá,...

+ Là nơi phát triển nghề nuôi trồng thủy sản…