I. HIỆN TƯỢNG THOÁI HÓA

* Hiện tượng thoái hóa ở động vật và thực vật:

- Ở thực vật:

+ Cá thể của các thế hệ kế tiếp có sức sống kém, phát triển chậm, chiều cao và năng suất giảm, nhiều cây bị chết...

+ Ở nhiều dòng thể hiện đặc điểm có hại như bạch tạng, thân lùn, dị dạng,...

- Ở động vật: Thế hệ con cháu sinh trưởng phát triển yếu, quái thai, dị tật bẩm sinh.

* Lí do thoái hóa:

- Ở thực vật: do tự thụ phấn ở cây giao phấn.

- Ở động vật: do giao phối gần.

* Khái niệm:

- Thoái hóa: là hiện tượng các thế hệ con cháu có sức sống kém dần, bộc lộ tính trạng xấu, năng suất giảm.

- Giao phối gần (giao phối cận huyết): là sự giao phối giữa con cái sinh ra từ 1 cặp bố mẹ hoặc giữa bố mẹ với con cái.

II. NGUYÊN NHÂN CỦA HIỆN TƯỢNG THOÁI HÓA

- Nguyên nhân hiện tượng thoái hóa là do tự thụ phấn hoặc giao phối cận huyết vì qua nhiều thế hệ tạo ra các cặp gen đồng hợp lặn gây hại.

III. VAI TRÒ CỦA PHƯƠNG PHÁP TỰ THỤ PHẤN BẮT BUỘC VÀ GIAO PHỐI CẬN HUYẾT TRONG CHỌN GIỐNG

- Vai trò của phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết trong chọn giống:

+ Củng cố và duy trì đặc tính mong muốn.

+ Tạo dòng thuần có cặp gen đồng hợp.

+ Phát hiện gen xấu để loại bỏ ra khỏi quần thể.

+ Chuẩn bị lai khác dòng để tạo ưu thế lai.