Bài 32: Phản ứng oxi hóa - khử
1. Sự khử. Sự oxi hóa
- Sự khử là sự tách oxi khỏi một chất.
- Sự oxi hóa là sự tác dụng của oxi với một chất.
$CuO\,\, + \,\,H_{2}\,\, {\overset{t^o}{\longrightarrow}} \,\,Cu\,\, + \,\,H_{2}O$
$\longrightarrow$ Quá trình tách oxi khỏi $CuO$ gọi là quá trình khử. Ta nói đã xảy ra sự khử $CuO$ tạo ra $Cu.$
$\longrightarrow$ Quá trình kết hợp của nguyên tử $O$ trong $CuO$ với $H_{2}$ gọi là quá trình oxi hóa. Ta nói đã xảy ra sự oxi hóa $H_{2}$ tạo thành $H_{2}O.$
2. Chất khử và chất oxi hóa
- Chất chiếm oxi của chất khác gọi là chất khử.
- Chất nhường oxi cho chất khác gọi là chất oxi hóa.
Ví dụ:
$3\,H_{2}\,\, + \,\,Fe_{2}O_{3}\,\, {\overset{t^o}{\longrightarrow}} \,\,2\,Fe\,\, + \,\,3\,H_{2}O$
$\longrightarrow$ $H_{2}$ là chất khử.
$\longrightarrow$ $Fe_{2}O_{3}$ là chất oxi hóa.
3. Phản ứng oxi hóa – khử
- Sự khử và sự oxi hóa là hai quá trình tuy ngược nhau nhưng xảy ra đồng thời trong cùng một phản ứng hóa học. Phản ứng hóa học này được gọi là phản ứng oxi hóa – khử.
$\Longrightarrow$ Định nghĩa: Phản ứng oxi hóa – khử là phản ứng hóa học trong đó xảy ra đồng thời sự oxi oxi hóa và sự khử.
4. Tầm quan trọng của phản ứng oxi hóa – khử
- Là cơ sở của nhiều công nghệ sản xuất trong luyện kim và trong công nghiệp hóa học $\longrightarrow$ Sử dụng hợp lí các phản ứng oxi hóa – khử để tăng hiệu suất, nâng cao chất lượng sản phẩm.
- Phản ứng oxi hóa – khử diễn ra trong quá trình kim loại bị phá hủy trong tự nhiên $\longrightarrow$ Người ta đã tìm được nhiều biện pháp hạn chế các phản ứng oxi hóa – khử không có lợi.