I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Chuyện của lớp 9A.

2. Chuyện ở một công ti, SGK Đạo đức 9, tr. 6, 7.

Gợi ý

a. Hãy nêu những chi tiết thể hiện việc phát huy dân chủ và thiếu dân chủ trong hai câu chuyện trên.

- Việc làm của lớp 9A:

Cả lớp tham gia họp bàn xây dựng kế hoạch hoạt động, mọi người sôi nổi thảo luận, đề xuất chỉ tiêu cụ thể, các bạn tình nguyện tham gia các phong trào, thành lập “Đội thanh niên cờ đỏ” để giám sát, nhắc nhở việc thực hiện kế hoạch. Kết quả là cả lớp khắc phục mọi khó khăn, thực hiện kế hoạch tròn vẹn và được tuyên dương là tập thể xuất sắc toàn diện, phát huy dân chủ tốt, có tính kỉ luật cao.

- Việc làm của giám đốc công ti:

Triệu tập công nhân phổ biến yêu cầu trong sản xuất và cử đốc công giám sát. Do điều kiện sản xuất không àn toàn, lương thấp… các công nhân kiến nghị cải thiện điều kiện sản xuất nhưng bị giám đốc từ chối. Kết quả nhiều công nhân bỏ việc, sản xuất giảm sút, thua lỗ.

b. Hãy phân tích sự kết hợp biện pháp phát huy dân chủ và kỉ luật của lớp 9A.

- Cả lớp cùng tham gia bàn bạc, không ai đứng ngoài cuộc. Mọi người đều có cơ hội phát biểu, thảo luận nên ý thức tự giác cao.

- Cả lớp đồng ý thành lập đội cờ đỏ để nhắc nhở, đôn đốc việc thực hiện kế hoạch.

c. Hãy nêu tác dụng của việc phát huy dân chủ và thực hiện kỉ luật của tập thể lớp 9A dưới dự chỉ đạo của thầy giáo chủ nhiệm.

Mọi khó khăn đã được khắc phục, kế hoạch đã thực hiện tốt, cuối năm lớp được tuyên dương.

d. Việc làm của ông giám đốc ở câu chuyện 2 đã gây ra tác hại như thế nào? Vì sao?

Công nhân bỏ việc, sản xuất giảm sút, công ti bị thua lỗ nặng.

II. NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Dân chủ là mọi người được làm chủ công việc của tập thể và xã hội, mọi người phải được biết, được cùng tham gia bàn bạc, góp phần thực hiện, giám sát những công việc chung của tập thể và xã hội có liên quan đến mọi người, đến cộng đồng và đất nước.

Kỉ luật là những quy định chung của một cộng đồng hoặc của tổ chức xã hội (nhà trường, cơ sở sản xuất, cơ quan…) yêu cầu mọi người phải tuân theo nhằm tạo ra sự thống nhất hành động để đạt chất lượng, hiệu quả trong công việc.

2. Dân chủ tạo cơ hội để mọi người thể hiện và phát huy được sự đóng góp của mình vào công việc chung. Kỉ luật là điều kiện đảm bảo cho dân chủ được thực hiện có hiệu quả.

3. Thực hiện tốt dân chủ và kỉ luật sẽ tạo ra sự thống nhất cao về nhận thức, ý chí và hành động của mọi người, tạo cơ hội cho mọi người phát triển, xây dựng được quan hệ xã hội tốt đẹp và nâng cao hiệu quả, chất lượng lao động, tổ chức tốt các hoạt động xã hội.

4. Mọi người cần tự giác chấp hành kỉ luật. Cán bộ lãnh đạo và các tổ chức xã hội phải có trách nhiệm tạo điều kiện để mọi người được phát huy dân chủ.

III. BÀI TẬP

1.Theo em, những việc làm nào sau đây có nội dung thể hiện tính dân chủ? Tại sao?

a. Nhà trường tổ chức cho học sinh học tập nội quy của trường; học sinh được thảo luận và thống nhất thực hiện nội quy.

b. Ông Bính - tổ trưởng tổ dân phố - quyết định mỗi gia đình nộp 5.000 đồng để làm quỹ thăm hỏi những gia đình khó khăn.

c. Nam đến trường dự sinh hoạt chi đoàn theo kế hoạch.

d. Thầy chủ nhiệm giao cho Hùng điều khiển buổi sinh hoạt lớp cuối tuần, mọi người đã tích cực phát biểu ý kiến.

e. Trong một trận đấu bóng, các cầu thủ xô xát với nhau trên sân cỏ, không tuân theo quyết định của trọng tài.

- Những hoạt động thể hiện tính dân chủ là a, c, d:

- Ở trường hợp (a), nhà trường đã tạo điều kiện cho học sinh được thảo luận nội quy và thống nhất thực hiện, đây là việc làm phát huy tính dân chủ của học sinh.

- Ở trường hợp (c), Nam đã thể hiện quyền dân chủ của mình là sinh hoạt chi đoàn theo kế hoạch.

- Ở trường hợp (d), Thầy chủ nhiệm đã tạo điều kiện cho Hùng phát huy vai trò trách nhiệm của cán bộ lớp.

2. Hãy kể lại một việc làm của em về thực hiện tốt tính dân chủ và tính kỉ luật của nhà trường.

- Mỗi lần họp tổ, lớp em đều tích cực phát biểu, đưa ra ý kiến góp ý với các hoạt động của tổ, lớp.

- Khi tham gia vào hoạt động nghi thức đội em đều nghiêm túc thực hiện những công việc được giao.

3. Hãy phân tích và chứng minh nhận định: "Dân chủ và kỉ luật là sức mạnh tập thể".

- Dân chủ tạo điều kiện cho mỗi cá nhân thể hiện và phát huy tiềm năng trí tuệ đóng góp vào những hoạt động tập thể.

- Kỉ luật tạo ra tính thống nhất trong hành động, đảm bảo cho dân chủ được thực hiện có hiệu quả; phát huy dân chủ và kỉ luật là khai thác có hiệu quả tiềm năng của quần chúng, là sức mạnh của một tập thể đoàn kết, thống nhất trong hành động.

4.Theo em, để thực hiện tốt dân chủ và kỉ luật trong nhà trường, học sinh chúng ta cần phải làm gì?

- Mỗi học sinh phải có ý thức rèn luyện, có ý thức tổ chức kỉ luật. Thực hiện đúng nội quy của nhà trường, của lớp đề ra.

- Tham gia phát biểu xây dựng bài, tham gia góp ý xây dựng kế hoạch của lớp, góp ý xây dựng trong những giờ sinh hoạt lớp.

- Dân chủ nhưng cần có tổ chức, có ý thức xây dựng tập thể lớp.