Bài 29: Hấp thụ chất dinh dưỡng và thải phân

I. HẤP THỤ CHẤT DINH DƯỠNG

- Sự hấp thụ chất dinh dưỡng chủ yếu diễn ra ở ruột non.

- Cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ chất dinh dưỡng:

+ Ruột non dài 2,8 – 3m ở người trưởng thành.

+ Có nhiều nếp gấp.

+ Có nhiều lông ruột và các vi nhung mao (lông cực nhỏ)

+ Có mạng mao mạch máu và mao mạch bạch huyết dày đặc, phân bố đến từng lông ruột.

$\longrightarrow$ Tăng diện tích bề mặt hấp thụ của ruột non.

$\longrightarrow$ Chất dinh dưỡng được hấp thụ triệt để và hiệu quả.

II. CON ĐƯỜNG VẬN CHUYỂN, HẤP THỤ CÁC CHẤT VÀ VAI TRÒ CỦA GAN

- Các chất dinh dưỡng trong ruột non được hấp thụ qua thành ruột sẽ đi theo 2 con đường về tim, rồi theo hệ tuần hoàn tới các tế bào của cơ thể:

+ Đường máu: đường đơn, lipit (30% dạng axit béo và glixêrin), axit amin, các vitamin tan trong nước, muối khoáng hòa tan, nước.

+ Đường bạch huyết: lipit (70% dạng nhũ tương hóa), các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K…).

- Vai trò của gan:

+ Khử các chất độc bị lọt vào cùng các chất dinh dưỡng.

+ Điều hòa nồng độ các chất dinh dưỡng trong máu.

+ Tiết dịch mật trong quá trình tiêu hóa.

III. THẢI PHÂN

- Quá trình thải phân diễn ra tại ruột già.

- Vai trò chủ yếu của ruột già là hấp thụ nước và thải phân:

+ Hầu hết các chất dinh dưỡng đã được hấp thụ qua thành ruột non, nhưng khi tới ruột già, tỉ lệ nước trong phần còn lại của dịch thức ăn vẫn rất lớn. Nước tiếp tục được hấp thụ tại ruột già.

+ Phần chất bã còn lại trở nên rắn đặc và bị vi khuẩn tại đây lên men thối rồi thành phân.

+ Sự co bóp của các cơ ở hậu môn phối hợp với các cơ thành bụng giúp cơ thể thải phân ra ngoài khi đi đại tiện.