Bài 28: Tiêu hóa ở ruột non
I. RUỘT NON
- Vị trí: nối tiếp môn vị dạ dày
- Cấu tạo:
+ Tá tràng là đoạn đầu của ruột non, nơi có ống dẫn chung của dịch mật và dịch tụy đổ vào.
+ Thành ruột non có cấu tạo 4 lớp như dạ dày nhưng mỏng hơn, lớp cơ chỉ có cơ dọc và cơ vòng.
+ Lớp niêm mạc của ruột non có nhiều tuyến ruột tiết ra dịch ruột và các tế bào tiết ra chất nhày.
- Trong dịch tụy và dịch ruột có đủ các loại enzim xúc tác phản ứng phân cắt các loại phân tử của thức ăn.
- Trong dịch mật có các muối mật và muối kiềm cũng tham gia tiêu hóa thức ăn.
II. TIÊU HÓA Ở RUỘT NON
- Thức ăn xuống đến ruột non được biến đổi tiếp về mặt hóa học là chủ yếu.
- Biến đổi lí học:
+ Sự tiết dịch tiêu hóa do tuyến gan, tuyến tụy, tuyến ruột tiết ra để hòa loãng thức ăn và trộn đều dịch tiêu hóa.
+ Muối mật (dịch mật) tách khối lipit thành giọt nhỏ, biệt lập với nhau, tạo nhũ tương hóa.
+ Các cơ trên thành ruột co bóp nhào trộn thức ăn ngấm đều dịch tiêu hóa và tạo lực đẩy thức ăn xuống phần tiếp theo của ruột.
- Biến đổi hóa học:
+ Sự phối hợp tác dụng của các loại enzim trong dịch tụy (chủ yếu) và dịch ruột, sự hỗ trợ của dịch mật biến đổi các loại thức ăn.
+ Tinh bột và đường đôi thành đường đơn.
+ Prôtêin thành peptit, thành axit amin.
+ Lipit nhờ dịch mật thành các giọt lipit, thành glixêrin và axit béo.