1. Trao đổi khí ở sinh vật

- Trao đổi khí là sự trao đổi các chất khí (carbon dioxide và oxygen) giữa cơ thể sinh vật với môi trường ngoài.

+ Ở động vật, trao đổi khí được thực hiện nhờ quá trình hô hấp.

+ Ở thực vật, sự trao đổi khí được thực hiện ở cả hô hấp và quang hợp.

- Sự trao đổi khí giữa cơ thể sinh vật với môi trường tuân theo cơ chế khuếch tán: các phân tử khí di chuyển từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp.

2. Trao đổi khí ở thực vật

- Thực vật trao đổi khí với môi trường chủ yếu qua khí khổng ở lá cây trong quá trình quang hợp và hô hấp.

+ Quá trình quang hợp diễn ra vào ban ngày.

+ Quá trình hô hấp được thực hiện cả ngày và đêm.

- Khí khổng có hai tế bào hình hạt đậu, xếp úp vào nhau tạo ra lỗ khí.

- Hoạt động đóng, mở khí khổng giúp các loại khí khuếch tán vào và ra khỏi lá. Khí khổng còn thực hiện quá trình thoát hơi nước cho cây.

- Ở đa số các cây trên cạn, khí khổng thường phân bố ở lớp biểu bì mặt dưới của lá, tránh sự thoát hơi nước quá nhiều khi tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời. Đối với những cây có lá nổi trên mặt nước như sen, súng,… khí khổng chỉ có ở mặt trên của lá.

3. Trao đổi khí ở động vật

$\bullet \,\,$ Cơ quan trao đổi khí ở động vật

- Cơ quan trao đổi khí ở động vật rất đa dạng. Tùy loài động vật mà cơ quan trao đổi khí có thể là da, hệ thống ống khí, mang, phổi,…

+ Động vật đơn bào và một số động vật đa bào như ruột khoang, giun tròn, giun dẹp,… trao đổi khí qua bề mặt cơ thể.

+ Các loài côn trùng trao đổi khí qua hệ thống ống khí.

+ Các loài sống dưới nước như cá, tôm, cua, trai,… trao đổi khí qua mang.

+ Động vật thuộc lớp bò sát, chim, thú trao đổi khí qua phổi.

$\bullet \,\,$ Cơ quan hô hấp ở người

- Ở người, hoạt động trao đổi khí diễn ra ở phổi.

- Khi hít vào, khí oxygen trong không khí được dẫn vào phổi đến các phế nang. Tại các phế nang, khí oxygen khuếch tán vào máu và bắt đầu đi nuôi cơ thể. Tại các tế bào, khí carbon dioxide được đẩy vào máu đi đến phổi, sau đó khuếch tán vào phế nang và đưa ra ngoài nhờ động tác thở ra.