Bài 27: Châu Đại dương và châu Nam cực
1. Châu Đại Dương
a) Vị trí địa lí, giới hạn
- Châu Đại Dương nằm ở Nam bán cầu, có đường chí tuyến nam đi qua giữa lãnh thổ.
- Châu Đại Dương gồm lục địa Ô-xtrây-li-a và các đảo, quần đảo ở vùng trung tâm và tây nam Thái Bình Dương.
- Một số đảo, quần đảo thuộc châu Đại Dương:
+ Đảo: Niu Ghi-nê, Nu-ven Ca-lê-đô-ni, Ta-xma-ni-a, đảo Bắc và đảo Nam
+ Quần đảo: Ca-rô-lin, Bi-xmác, Xô-tô-môn, Va-nu-a-tu, Gin-be, Phê-ních, Phit-gi, Xa-moa, Tu-a-mô-tu, Niu Di-len.
b) Đặc điểm tự nhiên
- Địa hình:
+ Phần lục địa Ô-xtrây-li-a: Phía tây là các cao nguyên có độ cao dưới 1.000 m; phần trung tâm và phía nam là đồng bằng do sông Đac-linh bồi đắp; phía đông có dãy trường sơn Ô-xtrây li-a độ cao trên dưới 1.000 m.
+ Hầu hết các đảo có địa hình thấp, bằng phẳng; đảo Ta-xma-ni-a, quần đảo Niu Di-len, đảo Niu Ghi-nê có một số dãy núi lớn và cao nguyên đồ sộ cao trên dưới 1.000 m.
- Lục địa Ô-xtrây-li-a có khí hậu khô hạn, phần lớn diện tích là hoang mạc và xa van.
- Giới sinh vật có nhiều loài độc đáo:
+ Bạch đàn và cây keo mọc ở nhiều nơi.
+ Động vật có nhiều loài thú có túi như căng-gu-ru, gấu cô-a-la,…
- Phần lớn các đảo có khí hậu nóng ẩm, có rừng rậm hoặc rừng dừa bao phủ.
c) Người dân và hoạt động kinh tế
- Châu Đại Dương có dân số ít nhất trong các châu lục có dân cư sinh sống.
- Thành phần dân cư của châu Đại Dương gồm:
+ Dân cư trên lục địa Ô-xtrây-li-a và quần đảo Niu Di-len chủ yếu là người da trắng, có nguồn gốc từ người Anh di cư sang từ những thế kỉ trước;
+ Dân cư trên các đảo khác chủ yếu là người bản địa, có da màu sẫm, mắt đen, tóc xoăn.
- Ô-xtrây-li-a là nước có nền kinh tế phát triển nhất ở châu lục này:
+ Nổi tiếng thế giới về nhiều mặt hàng xuất khẩu: lông cừu, len, thịt bò và sữa.
+ Các ngành công nghiệp năng lượng, khai khoáng, luyện kim, chế tạo máy, chế biến thực phẩm phát triển mạnh.
2. Châu Nam Cực
- Vị trí địa lí của châu Nam Cực: nằm ở vùng địa cực, xung quanh là các đại dương (Thái Bình Dương, Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương).
+ Vị trí: Từ vòng cực Nam đến cực Nam.
+ Gồm lục địa Nam Cực và các đảo ven lục địa.
- Do vị trí ở vùng địa cực, nên châu Nam Cực là châu lục lạnh nhất thế giới:
+ Nhiệt độ quanh năm dưới 0 độ C.
+ Toàn bộ bề mặt lục địa bị phủ lớp băng dày trên 2.000 m.
- Động vật tiêu biểu là chim cánh cụt.
- Châu Nam Cực không có dân cư sinh sống, chủ yếu là nơi cư trú không thường xuyên của các nhà khoa học từ nhiều nước đến nghiên cứu.