Bài 24. Sơ lược về hợp chất có oxi của clo

I. NƯỚC GIA-VEN

- Nước Gia-ven là dung dịch hỗn hợp muối $NaCl$ và $NaClO$ (natri hipoclorit).

1. Tính chất

- $NaClO$ là muối của axit yếu (yếu hơn $H_2CO_3$) nên dễ tác dụng với $CO_2$ của không khí.

- Tính oxi hóa mạnh nên có tính tẩy màu.

2. Ứng dụng

- Nước Gia-ven được dùng: sát trùng; tẩy trắng vải, giấy, sợi…

3. Điều chế

$\bullet \,$ Trong phòng thí nghiệm, cho $Cl_2$ tác dụng với $NaOH$ loãng, nguội:

$\mathop {Cl_2}\limits_{}^{0} \,\,+\,\, 2\,NaOH \,\,\longrightarrow \,\, \underbrace {{\underbrace {Na \mathop {Cl}\limits_{}^{-1}}_{\mathop {(natri\,\,clorua)}\limits_{}^{}}} \,\,+\,\, {\underbrace {Na \mathop {Cl}\limits_{}^{+1}O}_{\mathop {(natri\,\,hipoclorit)}\limits_{}^{}}} \,\,+\,\, H_2O}_{\mathop {Nước\,\,Gia-ven}\limits_{}^{}} \,\,\,\,\,\,\,\,\,\, (*)$

$\bullet \,$ Trong công nghiệp, nước Gia-ven được điều chế bằng cách điện phân dung dịch $NaCl$ không có vách ngăn.

$2\,NaCl \,\,+\,\, 2\,H_2O \,\, {\overset{đ/p}{\longrightarrow}} \,\, 2\,NaOH \,\,+\,\, Cl_2 \uparrow \,\,+\,\, H_2 \uparrow$

- Vì không có vách ngăn giữa 2 cực nên $Cl_2$ tác dụng với $NaOH$ theo phương trình $(*)$.

$Cl_2 \,\,+\,\, 2\,NaOH \,\,\longrightarrow \,\, NaCl \,\,+\,\, NaClO \,\,+\,\, H_2O$

II. CLORUA VÔI

Công thức phân tử: $CaOCl_2$

Công thức cấu tạo: 


$\Longrightarrow \,$ Clorua vôi là muối của kim loại canxi với hai loại gốc axit là $Cl^{-}$ và $ClO^{-}$.

$\Longrightarrow \,$ Muối của một kim loại với nhiều loại gốc axit khác nhau được gọi là muối hỗn tạp.

1. Tính chất

- Là chất bột màu trắng, có mùi xốc của khí Clo.

- Có tính oxi hóa mạnh.

- Tác dụng với axit $HCl$.

$CaOCl_2 \,\,+\,\, 2\,HCl \,\,\longrightarrow \,\, CaCl_2 \,\,+\,\, Cl_2 \,\,+\,\, H_2O$

- Tác dụng với $CO_2$ (trong không khí ẩm).

$2\,CaOCl_2 \,\,+\,\, CO_2 \,\,+\,\, H_2O \,\,\longrightarrow \,\, CaCO_3 \,\,+\,\, CaCl_2 \,\,+\,\, 2\,HClO$

2. Ứng dụng

- Dùng tẩy trắng sợi, vải, giấy, tẩy nước.

- Tẩy uế hố rác, chuồng trại chăn nuôi, cống rãnh.

- Xử lý các chất độc bảo vệ môi trường.

- Dùng trong tinh chế dầu mỏ.

3. Điều chế

- Cho $Cl_2$ tác dụng với dung dịch $Ca(OH)_2$ ở $30^0C\,$:

$2\,\mathop {Cl_2}\limits_{}^{0} \,\,+\,\, 2\,Ca(OH)_2 \,\,\longrightarrow \,\, \underbrace {Ca \mathop {Cl_2}\limits_{}^{-1} \,\,+\,\, Ca (\mathop {Cl}\limits_{}^{+1} O)_2}_{\mathop {Clorua\,\,vôi}\limits_{}^{}} \,\,+\,\, 2\,H_2O$

Hay:

$Cl_2 \,\,+\,\, Ca(OH)_2 \,\,\longrightarrow \,\, \underbrace {\mathop {CaOCl_2}\limits_{}^{}}_{\mathop {Clorua\,\,vôi}\limits_{}^{}} \,\,+\,\, H_2O$