1. Từ trường của Trái Đất

- Năm 1600, William Gilbert (1544 – 1603) là một nhà khoa học người Anh, lần đầu tiên đã nêu giả thuyết cho rằng Trái Đất là một “thanh nam châm khổng lồ”.

- Ngày nay, các nhà khoa học đã khẳng định sự tồn tại của từ trường Trái Đất:

+ Mặt Trời phát ra các bức xạ (như các hạt electron, proton,…) có năng lượng cao, rất nguy hiểm đối với các sinh vật trên Trái Đất. Dòng các bức xạ này chịu tác dụng của từ trường Trái Đất nên bị lệch về phía hai địa cực. Các bức xạ này tương tác với khí quyển tạo ra hiện tượng cực quang.

+ Các nhà khoa học đã vẽ được bản đồ mô tả độ mạnh yếu của từ trường Trái Đất: từ trường mạnh ở phía địa cực và yếu hơn ở vùng Xích đạo.

2. Cực Bắc địa từ và cực Bắc địa lí

- Cực Bắc địa từ và cực Nam địa từ nằm trên trục từ của Trái Đất

- Cực Bắc địa lí và cực Nam địa lí nằm trên trục quay của Trái Đất

- Trục từ và trục quay của Trái Đất không trùng nhau

- Cực Bắc địa từ và cực Bắc địa lí không trùng nhau: căn cứ vào chiều đường sức từ của Trái Đất, cực Bắc địa từ nằm ở Nam bán cầu, cực Nam địa từ nằm ở Bắc bán cầu.

3. Sử dụng la bàn để tìm hướng địa lí

$\bullet \,\,$ Cấu tạo của la bàn

- La bàn thông thường gồm:

+ Vỏ hộp có mặt kính bảo vệ

+ Một kim nam châm có thể quay tự do trên một trục cố định

+ Một mặt số có thể quay độc lập với kim nam châm

- Trên mặt la bàn có các vạch chia độ từ $0^{o}$ đến $360^{o}$ kèm các kí hiệu chỉ hướng.

$\bullet \,\,$ Xác định hướng địa lí của một đối tượng

- Bước 1: Xác định các cực Nam (S) và cực Bắc (N) của kim la bàn. Các cực này thường có kí hiệu hoặc màu khác nhau để phân biệt.

- Bước 2: Chọn một đối tượng mà ta cần xác định hướng địa lí (ví dụ: cửa lớp học, cổng trường,…)

- Bước 3: Đặt la bàn trên mặt phẳng nằm ngang. Chờ cho kim la bàn đứng yên, xoay la bàn sao cho vạch $0$ trùng với cực Bắc của kim nam châm.

- Bước 4: Đọc giá trị của góc hợp bởi hướng đối tượng cần xác định và hướng bắc trên la bàn.