Bài 2. Nguyên tử

1. Mô hình nguyên tử Rutherford – Bohr

Tìm hiểu sơ lược về nguyên tử

- Các chất đều được tạo nên từ những hạt vô cùng nhỏ, gọi là nguyên tử.

- Nguyên tử có kích thước vô cùng nhỏ, tạo nên các chất.

- Ta không thể quan sát được nguyên tử bằng kính hiển vi thông thường.

Khái quát về mô hình nguyên tử

- Mô hình Rutherford - Bohr: Trong nguyên tử, các electron ở vỏ được sắp xếp thành từng lớp và chuyển động xung quanh hạt nhân theo những quỹ đạo tương tự như các hành tinh quay quanh Mặt Trời.

- Nguyên tử trung hòa về điện: Trong nguyên tử, số proton (p) bằng số electron (e).

$\bullet \,\,$ Hạt nhân nguyên tử:

- Hạt nhân nằm ở tâm, có kích thước rất nhỏ so với kích thước nguyên tử.

- Hạt nhân nguyên tử được tạo bởi các proton và neutron.

- Proton:

+ Kí hiệu: $p$

+ Mang điện tích dương

+ Mỗi proton mang một đơn vị điện tích dương có giá trị bằng một điện tích nguyên tố ($1,602.10^{-19}$ culong), quy ước là $+1$

- Neutron:

+ Kí hiệu: $n$

+ Không mang điện tích.

- Số đơn vị điện tích hạt nhân (kí hiệu là $Z$), bằng tổng số hạt proton có trong hạt nhân.

$\bullet \,\,$ Vỏ nguyên tử

- Vỏ nguyên tử được tạo nên bởi các electron.

- Electron:

+ Kí hiệu: $e$

+ Mang điện tích âm

+ Giá trị điện tích bằng một điện tích nguyên tố ($1,602.10^{-19}$ culong), viết gọn là $-1$

- Các electron được sắp xếp thành từng lớp, lần lượt theo thứ tự từ trong ra ngoài.

- Mỗi lớp có số electron tối đa xác định, ví dụ:

+ Lớp thứ nhất có 2 electron,

+ Lớp thứ hai có 8 electron,…

2. Khối lượng nguyên tử

- Khối lượng nguyên tử là khối lượng của một nguyên tử, được tính theo đơn vị quốc tế amu.

- Do khối lượng nguyên tử rất nhỏ nên để biểu thị khối lượng nguyên tử, người ta sử dụng đơn vị khối lượng nguyên tử, viết tắt là $amu$

$1\,amu = 1,6605 \times 10^{-24} \,gam$

Khối lượng proton $\approx $ Khối lượng neutron $\approx 1\, amu$

Khối lượng electron $\approx 0,00055\,amu \ll 1\,amu$

Khối lượng nguyên tử = khối lượng proton + khối lượng neutron + khối lượng electron

$\Leftrightarrow$ Khối lượng nguyên tử $\approx $ khối lượng proton + khối lượng neutron

$\Leftrightarrow$ Khối lượng nguyên tử = Khối lượng hạt nhân