Bài 2: Cấu tạo cơ thể người
I. CẤU TẠO
1. Các phần cơ thể
- Cơ thể người chia làm 3 phần: đầu, thân và chi (tay, chân).
- Cơ thể người được bao bọc bởi da.
- Các khoang của cơ thể: khoang ngực và khoang bụng được ngăn cách với nhau bằng cơ hoành.
- Khoang cơ thể chứa các cơ quan nội tạng:
+ Khoang ngực chứa tim, phổi, khí quản, thực quản.
+ Khoang bụng chứa dạ dày, ruột, gan, túi mật, tụy, lách, thận, bóng đái, cơ quan sinh dục.
2. Các hệ cơ quan
- Cơ thể chúng ta có nhiều hệ cơ quan. Hệ cơ quan gồm các cơ quan cùng phối hợp hoạt động thực hiện một chức năng nhất định của cơ thể.
Hệ cơ quan | Các cơ quan trong từng hệ cơ quan | Chức năng của hệ cơ quan |
Hệ vận động | Cơ và xương | Giúp cơ thể vận động |
Hệ tiêu hóa | Miệng, ống tiêu hóa và các tuyến tiêu hóa | Giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng. |
Hệ tuần hoàn | Tim và hệ mạch | Tuần hoàn máu, lưu thông bạch huyết, đổi mới nước mô. Vận chuyển các chất trong cơ thể tới nơi cần thiết, giúp cho sự trao đổi chất ở tế bào. |
Hệ hô hấp | Mũi, khí quản, phế quản và hai lá phổi | Giúp cơ thể trao đổi khí (O2 và CO2) |
Hệ bài tiết | Thận, ống dẫn nước tiểu, tuyến mồ hôi và bóng đái | Bài tiết nước tiểu, chất thải. Duy trì tính ổn định của môi trường trong cơ thể. |
Hệ thần kinh | Não, tủy sống, dây thần kinh và hạch thần kinh | Điều khiển, điều hòa và phối hợp mọi hoạt động của cơ thể. |
- Hệ vận động có chức năng nâng đỡ, vận động cơ thể; hệ tiêu hóa, hệ tuần hoàn, hệ hô hấp, hệ bài tiết cùng phối hợp thực hiện chức năng trao đổi chất dưới sự chỉ đạo của hệ thần kinh và hệ nội tiết. Ngoài ra, hệ thần kinh còn có chức năng đảm bảo sự thích ứng của cơ thể trước những thay đổi của môi trường.
- Ngoài các hệ cơ quan trên, cơ thể người còn có da, các giác quan, các hệ cơ quan khác như hệ sinh dục thực hiện chức năng sinh sản; hệ nội tiết giúp điều khiển, điều hòa quá trình trao đổi chất của cơ thể bằng hoocmôn.
II. SỰ PHỐI HỢP HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CƠ QUAN
- Các hệ cơ quan trong cơ thể có sự hoạt động phối hợp chặt chẽ với nhau.
Ví dụ: Khi chạy, hệ vận động làm việc với cường độ lớn. Lúc đó, các hệ cơ quan khác cũng tăng cường hoạt động: tim đập nhanh và mạnh hơn, mạch máu dãn, thở nhanh và sâu hơn, mồ hôi tiết nhiều hơn… Điều đó chứng tỏ các hệ cơ quan trong cơ thể có sự phối hợp hoạt động.
- Dưới sự điều khiển của hệ thần kinh và hệ nội tiết, các hệ cơ quan trong cơ thể phối hợp hoạt động nhịp nhàng. Hệ thần kinh và hệ nội tiết đưa tín hiệu điều khiển các hệ cơ quan trong cơ thể, các hệ cơ quan cũng phản hồi lại để hệ thần kinh và hệ nội tiết điều chỉnh hoạt động điều khiển của mình.
$\Longrightarrow$ Các cơ quan trong cơ thể là một khối thống nhất, có sự phối hợp với nhau, cùng thực hiện chức năng sống. Sự phối hợp đó được thực hiện nhờ cơ chế thần kinh và cơ chế thể dịch.
