1. Một số sự kiện tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

a. Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa.

- Sau khi chiếm được nước ta, nhà Minh nhanh chóng thiết lập bộ máy đô hộ, thẳng tay đàn áp những cuộc khởi nghĩa của nhân dân.

- Lê Lợi, hào trưởng vùng Lam Sơn (Thanh Hóa) đã tích cực tích trữ lương thực, vũ khí, chờ đợi thời cơ khởi nghĩa và bí mật tập hợp những người cùng chí hướng. Đông đảo anh hùng hào kiệt đã tụ nghĩa về Lam Sơn, trong đó có Nguyễn Trãi.

- Đầu năm 1418, Lê Lợi tự xưng là Bình Định Vương, truyền hịch, kêu gọi nhân dân khởi nghĩa.

b. Những năm đầu của cuộc khởi nghĩa (1418 - 1423).

- Trong buổi đầu khởi nghĩa, lực lượng còn yếu, nghĩa quân gặp rất nhiều khó khăn, chịu những tổn thất lớn. Ba lần Lê Lợi phải cho rút quân lên vùng núi Chí Linh (huyện Lang Chánh, Thanh Hóa). Có lúc, lực lượng nghĩa quân chỉ còn 100 người, thiếu lương thực trầm trọng. Lê Lợi phải giết cả voi, ngựa để nuôi quân.

- Trước tình thế khó khăn, Lê Lợi chủ trương tạm hòa với quân Minh. Nguyễn Trãi đã thương lượng thành công. Mùa hè năm 1423, nghĩa quân trở về căn cứ Lam Sơn, từng bước khôi phục và phát triển lực lượng.

c. Mở rộng địa bàn hoạt động và giành những thắng lợi đầu tiên (1424 - 1425).

- Năm 1424, theo kế hoạch mà Nguyễn Chích đề xuất, Lê Lợi chuyển địa bàn hoạt động, đưa quân tiến về phía nam, đánh chiếm Nghệ An. Chỉ trong vòng 10 tháng, nghĩa quân đã giải phóng một số vùng rộng lớn từ Thanh Hóa đến đèo Hải Vân.

c. Khởi nghĩa toàn thắng (1426 - 1427).

Tháng 9/1426, nghĩa quân tiến ra Bắc, liên tiếp đánh thắng nhiều trận. Quân Minh buộc phải rút vào thành Đông Quan (Hà Nội) cố thủ và chờ viện binh. Cuộc khởi nghĩa chuyển sang giai đoạn phản công.

- Chiến thắng Tốt Động – Chúc Động.

Tháng 11/1426, Vương Thông chỉ huy viện binh kéo đến Đông Quan, mở cuộc tấn công đánh vào Cao Bộ (Chương Mỹ, Hà Nội), nơi quân chủ lực Lam Sơn đóng giữ. Nghĩa quân bố trí mai phục ở Tốt Động và Chúc Động. Quân Minh rơi vào trận địa, bị phục kích, tổn thất nặng nề. Nghĩa quân thừa thắng vây hãm Đông Quan và giải phóng nhiều châu, huyện.

- Chiến thắng Chi Lăng – Xương Giang.

+ Tháng 10/1427, vua Minh lệnh cho Liễu Thăng và Mộc Thạnh dẫn 15 vạn quân chia thành 2 ngả tiến vào nước ta cứu viện cho Vương Thông.

+ Tại Chi Lăng, quân Minh rơi vào trận địa phục kích của nghĩa quân. Liễu Thăng bị chém đầu. Số quân còn lại rút chạy về Xương Giang cũng bị truy đuổi và tiêu diệt. Nghe tin Liễu Thăng tử trận, Mộc Thạnh vội vã cho quân rút về nước.

- Hội thề Đông Quan.

Nghĩa quân siết chặt vòng vây thành Đông Quan, Nguyễn Trãi viết thư dụ Vương Thông ra hàng, mở đường sống cho quân Minh. Ngày 10/12/1427, tại phía nam thành Đông Quan đã diễn ra hội thề chấm dứt chiến tranh. Lê Lợi cấp thuyền, xe và lương thảo cho quân Minh rút về nước.

2. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử.

- Thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do tinh thần yêu nước, đoàn kết của cả dân tộc. Nhân dân cùng tướng sĩ đoàn kết một lòng, hăng hái tham gia, ủng hội khởi nghĩa. Thắng lợi này còn gắn liền với đường lối chiến lược, chiến thuật đúng đắn của những người lãnh đạo khởi nghĩa. Lê Lợi, Nguyễn Trãi đã biết dựa vào dân, đưa cuộc khởi nghĩa phát triển thành cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ giải phóng đất nước.

- Khởi nghĩa thắng lợi đã lật đổ được ách thống trị tàn bạo của nhà Minh, mở ra thời kì phát triển mới của quốc gia Đại việt – thời Lê sơ.

LUYỆN TẬP – VẬN DỤNG

Luyện tập

1. Xác định thời gian, ý nghĩa của những sự kiện tiêu biểu trong khởi nghĩa Lam Sơn theo mẫu dưới đây:

2. Kể tên các vị anh hùng trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Sưu tầm tư liệu và viết một đoạn văn ngắn kể về người anh hùng mà em có ấn tượng nhất.
- Các vị anh hùng trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn: Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Lê Lai, Nguyễn Xí, Trần Nguyên Hãn...
- Nguyễn Trãi (1380 - 1442) hiệu Ức Trai, đỗ Thái học sinh lúc 20 tuổi, được bổ làm Ngự sử đài Chánh chưởng dưới triều nhà Hồ. Năm 1418, ông vào Lam Sơn, tham dự cuộc khởi nghĩa do Lê Lợi lãnh đạo. Ông là người được Lê Lợi tin cẩn giao trọng trách, ông là người tài năng trong nhiều lĩnh vực như ngoại giao, chính trị, quân sự.. giúp cho cuộc kháng chiến thành công. Nguyễn Trãi là danh nhân văn hóa thế giới, tác giả của nhiều tác phẩm như: Bình Ngô đại cáo, Quân trung từ mệnh tập, Quốc âm thi tập, Dư địa chí...