Bài 19: Dòng điện - nguồn điện

I. DÒNG ĐIỆN

- Dòng điện là dòng các điện tích dịch chuyển có hướng.

- Các dụng cụ điện phải có dòng điện chạy qua thì chúng mới có thể hoạt động.

Ví dụ: Đèn điện sáng, quạt điện khi quay và các thiết bị điện khác hoạt động khi có dòng điện chạy qua.

II. NGUỒN ĐIỆN

- Nguồn điện là thiết bị cung cấp dòng điện lâu dài cho các dụng cụ điện để các dụng cụ đó hoạt động bình thường.

Ví dụ: Pin, acquy, máy phát điện...

- Mỗi nguồn điện đều có hai cực: Cực dương $(+)$ và cực âm $(-).$

- Dòng điện chạy trong mạch điện kín bao gồm các thiết bị điện được nối liền với hai cực của nguồn điện bằng dây điện.

III. VẬN DỤNG

$\bullet \,\,$ Lưu ý

1. Khi giải bài tập cần lưu ý: Dòng điện là dòng các điện tích dịch chuyển chưa đủ mà phải có hướng. Như vậy, khi các điện tích (hạt mang điện) chuyển động có hướng thì mới có dòng điện.

2. Mạch điện kín là mạch điện gồm nguồn điện, thiết bị dùng điện... và dây dẫn được nối với nhau tạo thành mạch kín.

Như vậy các thiết bị dùng điện chỉ có thể hoạt động khi mạch điện là kín tức là khi mạch điện có dòng điện chạy qua.

$\bullet \,\,$ C4

Cho các từ và cụm từ sau đây: đèn điện, quạt điện, điện tích, dòng điện. Hãy viết 3 câu, mỗi câu có sử dụng hai trong số các từ, cụm từ đã cho.

Trả lời:

Có thể viết thành câu:

- Dòng điện là dòng các điện tích dịch chuyển có hướng.

- Đèn điện sáng khi có dòng điện chạy qua.

- Quạt điện hoạt động khi có dòng điện chạy qua.

$\bullet \,\,$ C5

Hãy kể tên năm dụng cụ hay thiết bị điện sử dụng nguồn điện là pin.

Trả lời:

- Các dụng cụ hay thiết bị điện sử dụng nguồn điện là pin: Đèn pin, đài radio, máy tính bỏ túi, máy ảnh, đồng hồ điện tử, ô tô đồ chơi điều khiển từ xa, điều khiển từ xa ti vi, điện thoại di động, máy tính xách tay,…

$\bullet \,\,$ C6

Ở nhiều xe đạp có một bộ phận là nguồn điện gọi là đinamô tạo ra dòng điện để thắp sáng đèn. Hãy cho biết làm thế nào để nguồn điện này hoạt động thắp sáng đèn.

Trả lời:

- Để nguồn điện này hoạt động thắp sáng đèn, cần ấn vào lẫy để núm xoay của nó tì sát vào vành xe đạp, đạp cho bánh xe đạp quay. Đồng thời dây nối từ đinamô tới đèn không có chỗ hở.

- Khi cho bánh răng của đinamô tiếp xúc với vỏ xe đạp, làm quay bánh răng của đinamô, khi đó sẽ xuất hiện dòng điện từ đinamô chạy qua dây diện nối từ đinamô tới đèn làm sáng đèn (có thể vỏ của đinamô là cực âm và chỗ dây điện nối với đinamô lên đèn là cực dương).