Bài 17: Tế bào

1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TẾ BÀO

- Mọi cơ thể sinh vật đều được cấu tạo từ tế bào.

- Tế bào có thể thực hiện các chức năng của cơ thể sống như trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng, sinh trưởng, phát triển, vận động, cảm ứng, sinh sản.

- Tế bào có kích thước nhỏ, phần lớn không quan sát được bằng mắt thường mà phải sử dụng kính hiển vi.

- Tế bào có nhiều hình dạng khác nhau rất đa dạng: hình cầu (tế bào trứng), hình dĩa (tế bào hồng cầu), hình sợi (tế bào sợi nấm), hình sao (tế bào thần kinh), hình trụ (tế bào mạch dẫn lá), hình thoi (tế bào cơ trơn), hình nhiều cạnh (tế bào biểu bì),…

- Cấu tạo tế bào gồm 3 thành phần chính: màng tế bào, chất tế bào và nhân tế bào hoặc vùng nhân.

+ Màng tế bào bảo vệ và kiểm soát các chất đi vào và đi ra khỏi tế bào.

+ Chất tế bào là nơi diễn ra các hoạt động sống của tế bào.

+ Nhân hoặc vùng nhân chứa vật chất di truyền, điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào.

- Tế bào động vật và thực vật đều là tế bào nhân thực.

- Ở tế bào thực vật có lục lạp là bào quan chứa sắc tố có khả năng hấp thụ năng lượng ánh sáng để quang hợp.

2. SỰ LỚN LÊN VÀ SINH SẢN CỦA TẾ BÀO

- Tế bào thực hiện trao đổi chất để lớn lên, khi đạt kích thước nhất định, một số tế bào thực hiện phân chia tạo ra các tế bào con (gọi là sự sinh sản của tế bào).

- Sự lớn lên và sinh sản của tế bào là cơ sở cho sự lớn lên của sinh vật, giúp thay thế các tế bào bị tổn thương hoặc tế bào chết ở sinh vật.

- Tế bào vừa là đơn vị cấu trúc, vừa là đơn vị chức năng của mọi cơ thể sống.