Bài 15: Phương thức con người khai thác tự nhiên bền vững, một số trung tâm kinh tế của Bắc Mĩ

1. Phương thức khai thác các nguồn tài nguyên theo hướng bền vững

a. Khai thác tài nguyên đất

- Bắc Mĩ có nhiều đồng bằng rộng lớn, đất đai màu mỡ và đã được khai thác thác từ lâu để trồng trọt.

- Gần đây, các nước Bắc Mĩ đã áp dụng khoa học – kĩ thuật hiện đại kết hợp các phương thức khai thác đa canh và luân canh, trồng trọt kết hợp chăn nuôi, tăng cường sử dụng nguồn phân bón sinh học nên năng suất lao động rất cao, đồng thời bảo vệ và chống thoái hóa đất.

b. Khai thác tài nguyên nước

- Bắc Mĩ có nguồn nước ngọt rất dồi dào do có nhiều sông và hồ lớn.

- Nguồn nước được sử dụng tổng hợp trong nhiều lĩnh vực: giao thông thủy, phát triển thủy điện, cấp nước cho sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và phục vụ sinh hoạt, nuôi trồng thủy sản, phát triển du lịch,…

- Việc khai thác quá mức cùng lượng chất thải rất lớn trong sản xuất và sinh hoạt đã làm ô nhiễm nguồn nước. Để bảo vệ nguồn nước sông, hồ, các nước Bắc Mĩ đã đề ra những quy định rất chặt chẽ về việc xả thải, chú trọng tiết kiệm nguồn nước ngọt trong sản xuất và sinh hoạt.

c. Khai thác tài nguyên khoáng sản

- Bắc Mĩ có nguồn tài nguyên khoáng sản dồi dào, phong phú nhưng khai thác theo quy mô lớn và sử dụng không hợp lí nên ô nhiễm môi trường và khoáng sản dần cạn kiệt.

- Hiện nay, các nước Bắc Mĩ đã có nhiều biện pháp sử dụng tiết kiệm và hiệu quả tài nguyên khoáng sản, đồng thời đẩy mạnh sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng sạch như năng lượng mặt trời, gió, địa nhiệt, thủy triều,… để thay thế cho nguồn năng lượng hóa thạch, đem lại nhiều lợi ích kinh tế đồng thời bảo vệ môi trường, đảm bảo phát triển bền vững.

d. Khai thác các tài nguyên khác

- Tài nguyên sinh vật biển:

+ Do tiếp giáp ba đại dương nên Bắc Mĩ có nguồn sinh vật biển rất phong phú và đa dạng.

+ Hằng năm, một lượng lớn thủy hải sản được đánh bắt, đáp ứng nhu cầu thực phẩm của người dân.

+ Để đảm bảo sự phát triển của nguồn lợi thủy hải sản, các nước Bắc Mĩ đã có những quy định rất chặt chẽ về thời gian đánh bắt, kích thước và số lượng hải sản được đánh bắt cho mỗi loại phương tiện cụ thể.

- Tài nguyên rừng:

+ Bắc Mĩ sở hữu nguồn tài nguyên rừng rất lớn, gồm rừng lá kim, rừng hỗn hợp, rừng lá rộng,… Một lượng lớn gỗ đã được khai thác dùng cho công nghiệp sản xuất giấy và chế biến gỗ.

+ Bên cạnh việc khai thác, các quốc gia Bắc Mĩ cũng đưa ra nhiều biện pháp để bảo vệ rừng như: ban hành luật bảo vệ rừng, quy định trồng mới rừng sau khi khai thác,…

2. Một số trung tâm kinh tế của Bắc Mĩ

- Bắc Mĩ có nhiều trung tâm kinh tế lớn và rất lớn, có cơ cấu ngành đa dạng.

- Phần lớn các trung tâm phân bố tập trung ở phía đông và đông bắc: Niu Oóc, Bô-xtơn, Tô-rôn-tô,…

- Trong những năm gần đây, các trung tâm kinh tế xuất hiện ngày càng nhiều ở phía nam (Hiu-xtơn) và phía tây (Lốt An-giơ-lét).

- Một số trung tâm kinh tế quan trọng ở Bắc Mĩ:

+ Khu vực phía tây ven biển Thái Bình Dương: Van-cu-vơ, Xit-tơn, Xan Phran-xi-xcô, Lốt An-giơ-lét, Lat Vê-gat.

+ Khu vực phía tây bắc: Ét-mơn-tơn, Can-ga-ri.

+ Khu vực phía đông và đông bắc ven biển Đại Tây Dương: Niu Oóc, Tô-rôn-tô, Môn-trê-an, Si-ca-gô, Bô-xtơn, Đi-tơ-roi.

+ Khu vực phía nam: Hiu-xtơn.

- Các ngành kinh tế ở một số trung tâm:

+ Van-cu-vơ: chế biến nông lâm thủy sản, công nghệ thông tin, tài chính.

+ Xit-tơn: giáo dục và nghiên cứu khoa học, cơ khí, công nghệ thông tin, truyền thông.

+ Xan Phran-xi-xcô: cơ khí, du lịch, giáo dục và nghiên cứu khoa học, thời trang, truyền thông, tài chính.

+ Lốt An-giơ-lét: cơ khí, tài chính, truyền thông, thời trang, thương mại, công nghệ thông tin.

+ Ét-mơn-tơn: chế biến nông lâm thủy sản, năng lượng, tài chính, giáo dục và nghiên cứu khoa học.

+ Can-ga-ri: cơ khí, năng lượng, truyền thông, tài chính, chăm sóc sức khỏe.

+ Niu Oóc: truyền thông, thương mại, thời trang, tài chính, công nghệ thông tin.

+ Tô-rôn-tô: truyền thông, tài chính, thời trang, thương mại, cơ khí.

+ Môn-trê-an: truyền thông, hóa chất, tài chính, cơ khí, công nghệ thông tin, du lịch.

+ Si-ca-gô: luyện kim đen, ngân hàng, chế biến nông sản, hóa chất, cơ khí.

+ Bô-xtơn: công nghệ thông tin, thời trang, tài chính, giáo dục và nghiên cứu khoa học.

+ Hiu-xtơn: cơ khí, năng lượng, tài chính, hóa chất, chăm sóc sức khỏe, giáo dục và nghiên cứu khoa học.