I. CÁC HOẠT ĐỘNG CHỦ YẾU CỦA BẠCH CẦU

Các khái niệm

- Kháng nguyên: là những phân tử ngoại lai có khả năng kích thích cơ thể tạo ra các kháng thể. Các phân tử này có trên bề mặt tế bào vi khuẩn, bề mặt vỏ virus, hay trong các nọc độc của ong, rắn,…

- Kháng thể: là những phân tử prôtêin do cơ thể tạo ra để chống lại các kháng nguyên.

- Tương tác giữa kháng nguyên và kháng thể theo cơ chế chìa khóa và ổ khóa, nghĩa là kháng nguyên nào thì kháng thể ấy.

Cơ chế bảo vệ cơ thể của bạch cầu

- Các bạch cầu tham gia bảo vệ cơ thể bằng các cơ chế: thực bào, tạo kháng thể để vô hiệu hóa kháng nguyên, phá hủy các tế bào đã bị nhiễm bệnh.

1. Thực bào: là hoạt động đầu tiên của các bạch cầu để bảo vệ cơ thể. Bạch cầu hình thành chân giả bắt và nuốt vi khuẩn rồi tiêu hóa chúng. Tham gia thực bào có bạch cầu trung tính và bạch cầu mônô (đại thực bào).

2. Tạo kháng thể để vô hiệu hóa kháng nguyên: Khi các vi khuẩn, virus thoát khỏi sự thực bào sẽ gặp hoạt động bảo vệ của tế bào limphô B (tế bào B).

3. Phá hủy các tế bào đã bị nhiễm bệnh: Các vi khuẩn, virus thoát khỏi hoạt động bảo vệ của tế bào B và gây nhiễm cho các tế bào cơ thể, sẽ gặp hoạt động bảo vệ của tế bào limphô T (tế bào T độc). Limphô T phá hủy tế bào đã bị nhiễm vi khuẩn bằng cách nhận diện và tiếp xúc với chúng, rồi tiết prôtêin đặc hiệu làm tan tế bào nhiễm bệnh.

II. MIỄN DỊCH

- Miễn dịch là khả năng cơ thể không bị mắc một số bệnh nào đó dù sống ở môi trường có vi khuẩn gây bệnh.

- Có 2 loại miễn dịch:

+ Miễn dịch tự nhiên: Khả năng tự chống bệnh của cơ thể (do kháng thể).

+ Miễn dịch nhân tạo: Tạo cho cơ thể khả năng miễn dịch bằng vacxin.

Ví dụ:

Loài người không bao giờ bị mắc một số bệnh của các động vật khác như toi gà, lở mồm long móng của trâu bò,... Đó là miễn dịch bẩm sinh.

Người nào đã từng một lần bị một bệnh nhiễm khuẩn nào đó (như bệnh sởi, thủy đậu, quai bị…) thì sau đó sẽ không mắc lại bệnh đó nữa. Người ấy đã miễn dịch với bệnh đó. Đây là miễn dịch tập nhiễm (miễn dịch đạt được).

$\longrightarrow $ Miễn dịch bẩm sinh và miễn dịch tập nhiễm đều là miễn dịch tự nhiên.

Người nào đã từng được tiêm phòng (chích ngừa) vacxin của một bệnh nào đó (như bệnh bại liệt, bệnh uốn ván, bệnh lao...), người ấy cũng có miễn dịch với bệnh đó. Đây là miễn dịch nhân tạo.