I. Nguyên nhân dẫn đến chiến tranh

- Sự phát triển không đồng đều của tư bản chủ nghĩa cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX đã làm thay đổi lực lượng giữa các nước đế quốc. Những cuộc chiến tranh giành thuộc địa đã diễn ra.

+ Chiến tranh Mỹ – Tây Ban Nha năm 1898: Mỹ chiếm Cu-ba và Phi-líp-pin của Tây Ban Nha.

+ Chiến tranh Anh và Bô-ơ (1899 - 1902): Anh thôn tính 2 nước của người Bô-ơ sáp nhập vào Nam Phi.

+ Chiến tranh Nga - Nhật (1904 - 1905).

- Mâu thuẫn giữa các nước về vấn đề thuộc địa dẫn đến sự hình thành 2 khối quân sự kình địch nhau là Liên minh Đức, Áo - Hung và Hiệp ước Anh - Pháp - Nga. Hai khối này ráo riết chạy đua vũ trang, tích cực chuẩn bị chiến tranh để chia lại thuộc địa, làm bá chủ thế giới.

+ Ngày 28/6/ 1914, thái tử Áo - Hung bị phần tử khủng bố ở Xéc-bi ám sát, nhân cớ đó, Đức, Áo - Hung gây chiến.

II. Những diễn biến chính của chiến sự

- Ngày 28/7/1914, Áo - Hung tuyên chiến với Xéc-bi.

- Ngày 1/8, Đức tuyên tuyên chiến với Nga; ngày 3/8 tuyên chiến với Pháp.

- Ngày 4/8, Anh tuyên chiến với Đức, chiến tranh bùng nổ và nhanh chóng thành chiến tranh thế giới.

1. Giai đoạn thứ nhất (1914-1916).

- Lúc đầu, Đức tập trung lực lượng ở phía Tây nhằm đánh bại Pháp, Pa-ri bị uy hiếp. Nhưng ở phía Đông, quân Nga tấn công quân Đức cứu nguy cho Pháp, từ năm 1916, cả 2 phe ở thế cầm cự.

- Thời kì đầu, chiến tranh chỉ diễn ra giữa các khối nước châu Âu, sau đó lôi kéo nhiều nước ở các châu lục khác cùng tham gia.

2. Giai đoạn thứ hai (1917-1918).

- Từ mùa xuân năm 1917, chiến sự chủ yếu diễn ra ở mặt trận Tây Âu. Phe Hiệp ước phản công, phe Liên minh thất bại và đầu hàng.

+ Ngày 7/11/1917, Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi, Nga rút khỏi chiến tranh.

+ Tháng 7/1918, Anh - Pháp phản công.

+ Tháng 9/1918, Anh - Pháp - Mỹ tổng tấn công, đồng minh của Đức đầu hàng.

+ Ngày 9/11/1918, cách mạng Đức bùng nổ, lật đổ nền quân chủ.

+ Ngày 11/11/1918, Đức hàng không điều kiện, Đức, Áo - Hung thất bại hoàn toàn.

III. Kết cục của chiến tranh thứ nhất

- Gây thảm họa cho nhân loại, chiến tranh làm 10 triệu người chết, 20 triệu người bị thương.

- Nhiều thành phố, làng mạc bị phá hủy; chiến phí 85 tỷ đô la.

- Các nước thắng trận thu lợi lớn, bản đồ thế giới được chia lại.

- Cao trào Cách mạng vô sản phát triển, nổi bật là Cách mạng tháng Mười Nga.