Bài 12: Vượt qua tình thế hiểm nghèo
1. Những khó khăn của nước ta sau Cách mạng tháng Tám.
- Từ cuối năm 1945 đến năm 1946, nhân dân ta đã đấu tranh để bảo vệ và xây dựng chế độ mới trong tình thế vô cùng hiểm nghèo. Chính quyền non trẻ vừa phải khắc phục hậu quả của chế độ cũ, bước đầu xây dựng đất nước vừa tổ chức kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược ở Nam Bộ và Nam Trung Bộ.
- Cách mạng thành công nhưng nước ta đứng trước những khó khăn tưởng như không vượt qua nổi.
- Các nước đế quốc và các thế lực phản động câu kết với nhau bao vây và chống phá cách mạng. Lũ lụt và hạn hán làm cho nông nghiệp đình đốn, một nửa số ruộng không thể canh tác. Nạn đói cuối năm 1944 - đầu năm 1945 đã cướp đi sinh mạng của hơn hai triệu người. Hơn 90% đồng bào ta không biết chữ. Nước ta ở trong thế “nghìn cân treo sợi tóc”.
2. Nhân dân ta đã làm gì để chống lại “giặc đói” và “giặc dốt”?
- Để cứu đói, Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi cả nước lập “hũ gạo cứu đói” ”ngày đồng tâm”… dành gạo cho dân nghèo.
- Khẩu hiệu “Không một tấc đất bỏ hoang!” “Tấc đất, tấc vàng!” được treo ở khắp nơi. Những đoạn đê bị vỡ được đắp lại. Dân nghèo được chia ruộng nên mọi người phấn khởi, hăng hái tham gia sản xuất. Nạn đói từng bước được đẩy lùi.
- Đồng bào cả nước đã góp được 60 triệu đồng cho “Quỹ độc lập” và “Quỹ đảm phụ quốc phòng”; “Tuần lễ vàng” đã thu được gần 4 tạ vàng.
- Phong trào xóa nạn mù chữ được phát động khắp nơi. Trường học được mở thêm, trẻ em nghèo được đi học.
- Bằng các biện pháp ngoại giao khôn khéo, ta đã đẩy được quân Tưởng về nước, nhân nhượng với quân Pháp, tranh thủ thời gian hòa hoãn, tăng cường lực lượng chuẩn bị kháng chiến lâu dài.