1. Khai thác và sử dụng thiên nhiên

a. Khai thác thiên nhiên ở môi trường xích đạo

- Các hoạt động kinh tế:

+ Trồng cây công nghiệp quy mô lớn như: cọ dầu, ca cao, cao su.

+ Cây lương thực: ngô, lúa nước.

+ Khai thác khoáng sản: dầu mỏ, bô-xít,…

- Thách thức: diện tích rừng suy giảm, đất đai xói mòn,…

b. Khai thác thiên nhiên ở môi trường nhiệt đới

- Các hoạt động kinh tế:

+ Do có hệ động vật và thực vật đặc trưng, nên nhiều khu bảo tồn thiên nhiên được thành lập nhằm bảo vệ đa dạng sinh học và thu hút khách du lịch.

+ Khai thác khoáng sản: vàng, đồng,…

+ Khu vực Đông Nam châu Phi có lượng ẩm tương đối lớn, thuận lợi phát triển cây công nghiệp (chè, cà phê,…) và cây ăn quả xuất khẩu.

+ Ở vùng ven sa mạc, người dân tham gia các dự án trồng rừng để ngăn chặn sa mạc hóa.

+ Khu vực Nam Xa-ha-ra có các cây trồng như lạc, bông,… và chăn nuôi dê, cừu,…

- Khó khăn: thoái hóa đất, nguồn nước hạn chế.

c. Khai thác thiên nhiên ở môi trường hoang mạc

- Hoạt động kinh tế không diễn ra thuận lợi như các môi trường khác. Một số quốc gia đã ứng dụng công nghệ mới để thích nghi với điều kiện khắc nghiệt của tự nhiên nhằm khai thác lãnh thổ có hiệu quả:

+ Khai thác, chế biến dầu mỏ và khí tự nhiên trong hoang mạc Xa-ha-ra.

+ Dùng công nghệ tưới tiết kiệm nước và công nghệ nhà kính để xây dựng các trang trại ở ốc đảo.

+ Xây dựng các nhà máy điện mặt trời.

+ Tổ chức các giải thể thao như đua xe trên hoang mạc.

+ Tổ chức các hoạt động du lịch khám phá,…

d. Khai thác thiên nhiên ở môi trường cận nhiệt

- Các hoạt động kinh tế:

+ Phát triển nông nghiệp với các loại cây trồng cận nhiệt: lúa mì, nho, ô liu,… và chăn cừu.

+ Phát triển du lịch nghỉ dưỡng với nhiều trung tâm du lịch nổi tiếng: Cai-rô, Kếp-tao,…

+ Hoạt động khai thác khoáng sản: dầu khí, vàng, kim cương,…

- Khó khăn: khu vực này đang bị đe dọa bởi hiện tượng hoang mạc hóa, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

2. Vấn đề môi trường trong sử dụng thiên nhiên

- Châu Phi nổi tiếng với sự đa dạng sinh học của các loài động vật hoang dã. Tuy nhiên, nạn săn trộm, mua bán động vật hoang dã bất hợp pháp đã làm cho số lượng các loài suy giảm đáng kể.

- Châu Phi đã thực thi nhiều chính sách để bảo vệ động vật hoang dã:

+ Thành lập các khu bảo tồn tự nhiên, các vườn quốc gia, khu dự trữ sinh quyển để bảo vệ các loài động vật quý hiếm.

+ Tại một số quốc gia, việc săn bắn động vật hoang dã trong danh mục cấp phép với số lượng giới hạn là hợp pháp. Phần lớn quốc gia đều có quy định rất nghiêm đối với việc săn bắn, mua bán động vật hoang dã.