Bài 11: Một số vật liệu thông dụng
1. MỘT SỐ VẬT LIỆU THÔNG DỤNG
- Vật liệu là chất hoặc hỗn hợp một số chất được con người sử dụng như nguyên liệu đầu vào trong một quá trình sản xuất hoặc chế tạo để làm ra những sản phẩm phục vụ cuộc sống.
Ví dụ: gang, thép, gốm, thủy tinh, xi măng, cao su, nhựa,…
- Tùy vào tính chất và mục đích sử dụng, vật liệu được phân loại thành: vật liệu xây dựng, vật liệu cơ khí, vật liệu điện tử, vật liệu hóa học, vật liệu sinh học, vật liệu silicate, vật liệu composite, vật liệu nano,…
2. MỘT SỐ TÍNH CHẤT VÀ ỨNG DỤNG CỦA VẬT LIỆU
- Mỗi loại vật liệu đều có những tính chất riêng.
+ Vật liệu bằng kim loại có tính dẫn điện, dẫn nhiệt, dễ bị ăn mòn, bị gỉ.
Ví dụ: Để làm dây dẫn điện, người ta sử dụng kim loại đồng, vì đồng dẫn điện tốt.
+ Vật liệu bằng nhựa và thủy tinh không dẫn diện, không dẫn nhiệt, ít bị ăn mòn và không bị gỉ.
Ví dụ: Vì nhựa không dẫn điện, dẫn nhiệt nên thường được dùng làm vỏ bọc cách điện cho các thiết bị điện, dây dẫn,…
+ Vật liệu bằng cao su không dẫn điện, không dẫn nhiệt, có tính đàn hồi, ít bị biến đổi khi gặp nóng hay lạnh, không tan trong nước, tan được trong xăng và ít bị ăn mòn.
Ví dụ: Sử dụng cao su để làm lốp xe…
+ Vật liệu bằng gốm, sứ không bị ăn mòn, dẫn nhiệt kém, hầu như không dẫn điện, cứng nhưng giòn, dễ vỡ.
Ví dụ: Khả năng dẫn nhiệt kém nên gốm, sứ được dùng làm bát, đĩa…
+ Vật liệu bằng gỗ bền, chịu lực tốt, dễ tạo hình nhưng dễ cháy, có thể bị mối mọt.
Ví dụ: Dùng gỗ làm nhà, khung cửa, bàn, ghế…
3. SỬ DỤNG VẬT LIỆU AN TOÀN, HIỆU QUẢ VÀ BẢO ĐẢM SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
- Sử dụng vật liệu an toàn, hiệu quả sẽ bảo vệ sức khỏe con người và tiết kiệm chi phí cuộc sống.
+ Hạn chế sử dụng đồ nhựa để đựng nước uống, thực phẩm, thức ăn, nên thay bằng đồ thủy tinh.
+ Không sử dụng hộp nhựa để đựng thực phẩm ở nhiệt độ cao (nước sôi, thức ăn nóng) hay sử dụng trong lò vi sóng nhằm tránh các hóa chất độc hại lây nhiễm vào thức ăn, nước uống.
+ Hạn chế cho trẻ em chơi đồ chơi nhựa vì chúng thường được chế tạo từ nhựa tái chế chứa nhiều hóa chất độc hại.
+ Sử dụng lại hoặc tái chế những vật dụng cũ như: đồ điện, chai lọ (làm vật trang trí), túi nilon…
+ Không nên để vật dụng làm bằng cao su, nhựa ở những nơi có nhiệt độ cao.
+ Khi sử dụng các vật liệu bằng kim loại, để tránh hoen gỉ nên sơn phủ bề mặt vật liệu, bôi dầu mỡ…
- Sử dụng vật liệu mới, tiết kiệm kinh tế, tiết kiệm năng lượng, thân thiện với môi trường sẽ đảm bảo sự phát triển bền vững:
+ Một số vật liệu xây dựng mới như gạch không nung, tấm panen đúc sẵn, cửa nhôm, cửa trượt tự động, vách nhôm kính tiết kiệm năng lượng, vách kính chống cháy, mái che kính, cửa gỗ chống cháy, hệ thống rèm ngăn lửa, ngăn khói,… còn được gọi là vật liệu xây dựng xanh, thân thiện với môi trường.