1. Quá trình hình thành và phát triển của các vương quốc phong kiến Đông Nam Á.

- Thế kỉ X, lịch sử khu vực được mở đầu với sự kiện nhà nước độc lập của người Việt được thành lập. Các vương quốc ra đời trước thế kỉ X như: Cam-pu-chia (Cambodia), Pa-gan (Bagan), Sri Vi-giay-a (Srivijaya) bước vào thời kì thống nhất và phát triển.

- Thế kỉ XIII đánh dấu một mốc quan trọng trên con đường phát triển của các vương quốc phong kiến Đông Nam Á: Đại Việt chặn đứng cuộc xâm lược của quân Mông – Nguyên và bước vào giai đoạn phát triển rực rỡ; sự xuất hiện của các quốc gia nói tiếng Thái như Su-khô-thay (Sukhothai), A-út-thay-a (Ayutthaya) ở lưu vực sông Mê Nam. Vùng hải đảo, vương quốc Mô-giô-pa-hit (Majapahit) ra đời và thống nhất phần lớn các đảo thuộc In-đô-nê-xi-a ngày nay.

- Đầu thế kỉ XV, vương quốc Ma-lắc-ca (Malacca) được thành lập trên cơ sở sự phân liệt của Mô-giô-pa-hit. Trong vòng gần một thế kỉ sau đó, trước khi bị Bồ Đào Nha xâm lược vào năm 1511, Ma-lắc-ca là một vương quốc phát triển thịnh vượng ở Đông Nam Á.

- Từ nửa sau thế kỉ X đến nửa đầu thế kỉ XVI còn là thời kỳ phát triển thịnh vượng của nền kinh tế khu vực. Các quốc gia có nền kinh tế nông nghiệp trù phú như A-út-thay-a, Cam-pu-chia, Đại Việt. Một số nước khác lại mạnh về thương mại biển như Mô-giô-pa-hit, Ma-lắc-ca.

2. Những thành tựu văn hóa tiêu biểu.

- Phật giáo phát triển rực rỡ ở vương quốc Pa-gan (Myanmar), Đại Việt, các vương quốc nói tiếng Thái và Cam-pu-chia. Thế kỉ XIII, Hồi giáo bắt đầu du nhập vào Đông Nam Á và trở thành quốc giáo của nhiều vương quốc vùng hải đảo.

- Chữ viết xuất hiện sớm tạo cơ sở cho sự phát triển của văn học, sử học. Nhiều tác phẩm nổi tiếng đã ra đời trong giai đoạn này như: Đám cưới A-giu-na-vi-vaha (Arjunavivaha) của nhà thơ người Gia-va (Java), Kan-va, thế kỉ XI; Đại Việt sử ký của lê Văn Hưu (Đại Việt), thế kỉ XIII; sử thi Na-ga-ra-kri-ta-ga-ma (Nagarakritagama) của Mô-giô-pa-hit, thế kỉ XIV; Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi (Đại Việt), thế kỉ XV.

- Đây cũng là giai đoạn phát triển rực rỡ của nền nghệ thuật truyền thống Đông Nam Á, trước hết phải kể đến các quần thể kiến trúc ở Pa-gan, Ăng-co, Thăng Long. Nhiều tác phẩm điêu khắc gỗ của Đại Việt, điêu khắc đá của Cam-pu-chia hay những bức họa màu sắc rực rỡ vẽ trên những ngôi chùa Pa-gan vào các thế kỉ XII – XIII vẫn được xem là những kiệt tác nghệ thuật của khu vực và thế giới.

LUYỆN TẬP – VẬN DỤNG

Luyện tập

1. Tại sao thế kỉ XIII là một mốc quan trọng trong giai đoạn lịch sử Đông Nam Á nửa sau thế kỉ X đến nửa đầu thế kỉ XVI?

- Đại Việt đánh bại cuộc xâm lược của quân Mông - Nguyên, bước vào giai đoạn phát triển rực rỡ.

- Xuất hiện các quốc gia nói tiếng Thái như Su-khô-thay, A-út-thay-a ở lưu vực sông Mê Nam.

- Vùng hải đảo, vương quốc Mô-giô-pa-hít ra đời và thống nhất.

Vào thế kỉ XIII, tất cả các quốc gia Đông Nam Á bắt đầu bước vào thời kì thống nhất và phát triển rực rỡ.

Vận dụng

2. Tìm hiểu từ sách, báo và internet một thành tựu văn hóa tiêu biểu của các nước Đông Nam Á thời kì này mà em ấn tượng nhất và giới thiệu thành tựu đó.

- Một trong những di tích kiến trúc và điêu khắc nổi tiếng nhất ở Đông Nam Á thời kì này là khu đền Ăng-co ở Cam-pu-chia.

- Ăng-co Vát có 398 gian phòng, nối liền nhau bởi 1.500m hành lang. Bên trên, 5 tòa tháp liên hoàn nhau bằng 3 tầng kiến trúc, tòa tháp cao nhất là 65m, 4 tháp phụ cao 40m. Con đường dẫn tới cửa chính được làm bằng đá tảng dài 230m, rộng gần 10m và có độ cao 5m so với mặt nước hồ ở hai bên đền.

3. Kể tên các quốc gia trong giai đoạn từ nửa sau thế kỉ X đến nửa đầu thế kỉ XVI là tiền thân của các quốc gia Đông Nam Á ngày nay.

- Thế kỉ X đến thế kỉ XIII:

+ Pa-gan: Mi-an-ma.

+ Đại Việt: Việt Nam.

+ Ha-ri-pun-giay-a: Thái Lan.

+ Sri Vi-giay-a: In-đô-nê-xi-a.

- Thế kỉ XIII đến thế kỉ XV:

+ Ton-gu: Mi-an-ma.

+ Lan Xang: Lào.

+ Su-khô-thay, A-út-thay-a: Thái Lan.

+ Ma-lắc-ca: Ma-lai-xi-a.

+ Mô-giô-pa-hit: In-đô-nê-xi-a.