- Văn bản Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi của nhà thơ Anh Ngọc được in trong Thơ Anh Ngọc – Thơ với tuổi thơ, NXB Kim Đồng, 2003.

- Nhà thơ Anh Ngọc tên thật là Nguyễn Đức Ngọc, ông sinh năm 1943, quê ở Nghệ An. Ông là tác giả một số tập thơ tiêu biểu như: Hương đất màu cờ, Thơ Anh Ngọc – Thơ với tuổi thơ, Gửi lại thời gian…

Chuẩn bị đọc

Hãy chia sẻ với các bạn trong lớp tình cảm của em đối với một con thú cưng hoặc một con vật nào đó (trong sách, phim) mà em yêu quý.

Nhà em nuôi hai chú mèo tam thể rất đẹp, em đặt tên cho chúng là Mi và Miu. Chúng rất thích phơi nắng nên thường nằm ở ban công nhà. Khi đói bụng, chúng quấn quýt người và kêu meo meo nũng nịu, chúng săn chuột rất giỏi nên cả nhà rất quý Mi và Miu.

Trải nghiệm cùng văn bản

1. Em hình dung thế nào về hình ảnh "một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi"?

Đó là hình ảnh ấm áp dễ thương. Chú mèo nhỏ nằm trên ngực ngáy ngon lành và mơ những giấc mơ đẹp.

2. Theo em, trái tim của nhân vật “tôi” ca hát về điều gì?

Trái tim của nhân vật "tôi" hát ru để chú mèo có giấc ngủ ngon.

Suy ngẫm và phản hồi

1. Liệt kê những từ ngữ, hình ảnh miêu tả "con mèo nằm ngủ trên ngực tôi" trong khổ thơ thứ hai. Em có cảm nhận gì về hình ảnh đó?

- Hình ảnh miêu tả chú mèo ngủ “Khép lại rồi đôi mắc biếc trông veo, Khép lại rồi hàm răng dài nhọn hoắt, Khép lại rồi móng vuốt của đêm đen”.

- Chú mèo khi nằm ngủ nhìn rất dễ thương, hiền lành và ngoan ngoãn.

2. Nhân vật "tôi" đã có những cảm nhận thế nào khi để cho một chú mèo ngủ yên trên ngực mình?

- Cảm nhận của nhân vật tôi: “Trái tim tôi trong một phút bỗng mềm đi/Một nỗi gì lâng lâng như hạnh phúc”.

- Nhân vật tôi thấy hạnh phúc, vui vẻ, tràn ngập tình yêu thương, muốn đùm bọc, chở che cho chú mèo.

3. Xác định các biện pháp tu từ, cách ngắt nhịp và tác dụng của chúng trong khổ thơ sau:

“Ngủ đi, ngủ đi đôi tai vểnh ngây thơ

Ngủ đi, ngủ đi cái đuôi dài bướng bỉnh

Ngủ đi, ngủ đi con hổ con kiêu hãnh

Hàng ria mép ngang tàng, đôi mắt biếc trong veo…”.

- Điệp ngữ “Ngủ đi” tạo nhịp điệu cho đoạn văn, nhấn mạnh lời âu yếm, yêu thương dành cho chú mèo.

- Biện pháp hoán dụ: “Đôi tai vểnh ngây thơ”, “Cái đuôi dài bướng bỉnh”, “con hổ con kiêu hãnh”, “Hàng ria mép ngang tàng”, “đôi mắt biếc trong veo”.

- Cách ngắt nhịp linh động.

- Các biện pháp tu từ đã miêu tả sinh động vẻ đẹp của chú mèo, tạo ấn tượng sâu sắc cho người đọc; cách ngắt nhịp chậm rãi khiến cho cảm xúc của nhân vật tôi trở nên nhẹ nhàng, sâu lắng.

4. Xác định những dòng thơ sử dụng các từ ngữ "trên ngực tôi", "trái tim" và nhận xét về cách sử dụng các từ ngữ ấy trong bài thơ.

- Những dòng thơ có sử dụng các từ ngữ “trên ngực tôi”, “trái tim”:

+ Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi.

+ Dưới con mèo trái tim tôi đang đập.

+ Trái tim tôi hòa nhịp trái tim mèo.

+ Trên ngực tôi một con mèo nằm ngủ.

+ Trái tim tôi trong một phủ bỗng mềm đi.

+ Tôi nằm nghe trái tim mình ca hát.

+ Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo.

- Tác giả dùng từ “trên ngực tôi” và “trái tim” lặp lại nhiều lần nhằm nhấn mạnh hình ảnh con mèo nằm ngủ trên ngực tôi và trái tim nhân vật đang thổn thức, bồi hồi.

5. Qua văn bản trên, tác giả muốn gửi đến chúng ta thông điệp gì? Thông điệp ấy gợi cho em suy nghĩ gì?

- Thông điệp về tình cảm gắn bó giữa con người và vật nuôi. Hãy luôn yêu thương, chăm sóc những con vật bởi chúng là người bạn đồng hành trong cuộc sống.

- Hãy để trái tim rung động trước những tình cảm nhân ái, tình yêu thương mang lại cho con người những cảm xúc đẹp.

6. Hãy thể hiện tình cảm của em đối với thiên nhiên, loài vật theo cách mà em thấy phù hợp nhất: vẽ tranh, làm thơ, viết nhật kí, sưu tầm những bức ảnh, bài nhạc... liên quan.

Những ca khúc hay về mèo: Rửa mặt như mèo, Mèo con đi học, Con mèo trèo cây cau…