I. Chính sách kinh tế mới và công cuộc khôi phục kinh tế (1921 - 1925)

1. Chính sách kinh tế mới.

- Năm 1921, nước Nga Xô viết bắt đầu xây dựng đất nước trong hoàn cảnh khó khăn, nền kinh tế quốc dân bị tàn phá nghiêm trọng. Tình hình chính trị không ổn định, các lực lượng phản cách mạng điên cuồng chống phá gây bạo loạn ở nhiều nơi.

- Tháng 3/1921, Đảng Bônsêvích quyết định thực hiện Chính sách Kinh tế mới (NEP) do Lê-nin đề xướng.

+ Trong nông nghiệp: Thay thế chế độ trưng thu lương thực thừa bằng thu thuế lương thực, thuế lương thực nộp bằng hiện vật.

+ Trong công nghiệp: Nhà nước khôi phục công nghiệp nặng; cho phép tư nhân  xây dựng những xí nghiệp nhỏ (dưới 20 công nhân); khuyến khích nước ngoài đầu tư vào nước Nga. Nhà nước nắm các ngành kinh tế chủ chốt (công nghiệp, giao thông vận tải, ngân hàng, ngoại thương...).

+ Trong thương nghiệp và tiền tệ: Tư nhân được tư do buôn bán, phát hành đồng rúp mới vào năm 1924.

- Chính sách kinh tế mới thực chất là chuyển nền kinh tế do nhà nước độc quyền sang nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần do nhà nước kiểm soát, khôi phục lại nền kinh tế hàng hóa.

2. Thành lập Liên bang Xô viết.

Tháng 12/1922, Đại hội Xô viết toàn Nga đã tuyên bố thành lập Liên Bang cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô) gồm 4 nước cộng hòa đầu tiên là Nga, U-crai-na, Bê-lô-rút-xi-a và Ngoại Cáp-ca-dơ, đến năm 1940 có thêm 11 nước.

II. Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1925 - 1941)

1. Những kế hoạch 5 năm đầu tiên.

- Nhiệm vụ trọng tâm là thực hiện công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa

+ Ưu tiên phát triển công nghiệp nặng.

+ Có mục tiêu cụ thể cho từng kế hoạch dài hạn, kế hoạch năm năm lần thứ nhất (1928 - 1932) và kế hoạch năm năm lần thứ  hai (1933 - 1937).

- Năm 1937, sản lượng công nghiệp chiếm 77,4% tổng sản phẩm quốc dân.

- Trong nông nghiệp, đưa 93% số nông hộ với 90% diện tích đất canh tác vào nền nông nghiệp tập thể hóa, có qui mô sản xuất  lớn  và cơ giới hóa.

- Trong Văn hóa - giáo dục: Thanh toán nạn mù chữ, xây dựng hệ thống giáo dục thống nhất, phổ cập tiểu học trong cả nước, phổ cập trung học cơ sở ở thành phố.

- Cơ cấu giai cấp thay đổi xã hội chỉ còn 2 giai cấp lao động là công nhân, nông dân và trí thức xã hội chủ nghĩa.

- Từ năm 1937, Liên Xô tiếp tục thực hiện kế hoạch 5 năm lần ba, sang tháng 6/1941 Đức tấn công Liên Xô, công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội bị gián đoạn.

2. Quan hệ ngoại giao của Liên Xô.

- Liên Xô đã từng bước xác lập quan hệ ngoại giao với một số nước láng giềng châu Á, châu Âu. Từng bước phá vỡ chính sách bao vây cô lập về kinh tế và ngoại giao của các nước đế quốc.

- Trong vòng 4 năm (1922 - 1925), Liên Xô đã được các cường quốc tư bản: Đức, Anh, I-ta-li-a, Pháp, Nhật, lần lượt công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao

- Đầu năm 1925, đã thiết lập ngoại giao với 20 nước.

- Năm 1933, Mĩ công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao với Liên Xô. Đây là thắng lợi lớn của nền ngoại giao Xô viết, khẳng định uy tín của Liên Xô trên trường quốc tế.