- Đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ thuộc kiểu văn biểu cảm, thể hiện cảm xúc của người viết về một bài thơ.

- Yêu cầu đối với đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ:

+ Biểu đạt một nội dung tương đối trọn vẹn, gồm nhiều câu được liên kết với nhau, bắt đầu bằng chữ viết hoa lùi vào đầu dòng và kết thúc bằng dấu câu dùng để ngắt đoạn. 

+ Trình bày cảm xúc của người viết về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ.

+ Sử dụng ngôi thứ nhất để chia sẻ cảm xúc.

+ Cấu trúc gồm có ba phần:

* Mở đoạn: giới thiệu nhan đề, tác giả và cảm xúc chung về bài thơ bằng một câu (câu chủ đề).

* Thân đoạn: trình bày cảm xúc của bản thân về nội dung và nghệ thuật của bài thơ; cảm xúc đó được gợi ra từ những hình ảnh, từ ngữ nào trong bài thơ.

* Kết đoạn: khẳng định lại cảm xúc về bài thơ và ý nghĩa của nó đối với người viết.

Hướng dẫn phân tích kiểu văn bản

Từ đoạn văn (SGK Ngữ văn 7, tr. 26), em hãy xác định các đặc điểm của đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn hoặc năm chữ bằng cách trả lời các câu hỏi sau:

- Tác giả đã dùng ngôi thứ mấy để chia sẻ cảm xúc?

Tác giả đã sử dụng ngôi thứ nhất để chia sẻ cảm xúc (xưng tôi).

- Tác giả đã thể hiện những cảm xúc nào về bài thơ?

+ Tác giả rất thích bài thơ.

+ Tác giả cảm nhận được cái rét buốt trong bài thơ.

+ Tác giả cảm nhận được tình mẫu tử qua các câu thơ.

- Nội dung câu mở đoạn là gì?

Nội dung của câu mở đoạn là giới thiệu nhan đề bài thơ, tên tác giả và cảm xúc chung về bài thơ.

- Phần thân đoạn gồm những câu nào và trình bày những nội dung gì?

+ Phần thân đoạn gồm các câu từ "Thủ pháp nhân hóa... mùa xuân tươi sáng".

+ Phần thân đoạn đã trình bày các nội dung: Biện pháp tu từ trong bài thơ; các hình ảnh, chi tiết nổi bật trong bài thơ; ý nghĩa của hình ảnh nổi bật cùng cảm xúc và suy nghĩ của tác giả đoạn văn với bài thơ.

- Nêu nội dung câu kết đoạn.

Nội dung câu kết đoạn khẳng định lại nội dung của bài thơ và cảm xúc của tác giả dành cho bài thơ cũng như ý nghĩa của nó đối với tác giả.

Hướng dẫn quy trình viết

Đề bài: Chủ đề bản tin học tập Ngữ văn tháng này của trường em là: “Vẻ đẹp của những bài thơ”. Em vừa đọc được một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ rất hay và muốn viết đoạn văn khoảng 200 chữ để chia sẻ cảm xúc về bài thơ đó với các bạn. Hãy thực hiện dự định của mình và gửi đoạn văn đến ban biên tập bản tin.

Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết

- Xác định đề tài: Đọc kĩ đề bài và xác định:

+ Đề bài yêu cầu viết về vấn đề gì?

Viết về cảm xúc của bản thân với một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ mà em đã đọc được và thấy rất hay.

+ Kiểu bài nào? Độ dài của đoạn văn là bao nhiêu?

Kiểu bài đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ. Độ dài đoạn văn khoảng 200 chữ.

- Thu thập tư liệu:

+ Để viết được đoạn văn đáp ứng yêu cầu của đề bài, em hãy tự hỏi:

* Cần tìm những thông tin nào?

Những thông tin chung về bài thơ (nhan đề, tác giả, hoàn cảnh sáng tác…).
* Tìm những thông tin ấy ở đâu? Tìm thông tin từ sách, báo, internet...

Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý

- Tìm ý:

+ Đọc diễn cảm bài thơ vài lần để cảm nhận âm thanh, vần, nhịp điệu của thơ bốn chữ hoặc năm chữ và hiểu cảm xúc, ý tưởng của tác giả.

+ Tìm và xác định ý nghĩa của những từ ngữ, hình ảnh độc đáo, giọng điệu và các biện pháp tu từ mà nhà thơ đã sử dụng để thể hiện cảm xúc và ý tưởng.

+ Xác định chủ đề bài thơ.

+ Xác định những cảm xúc mà bài thơ đã gợi cho em và lí giải vì sao em có cảm xúc đó.

+ Liệt kê những ý tưởng nảy sinh trong đầu bằng một vài cụm từ.

- Lập dàn ý:

+ Mở đoạn giới thiệu nhan đề bài thơ, tên tác giả và nêu cảm xúc chung về bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ mà em đã chọn.

+ Thân đoạn: trình bày chi tiết các ý thể hiện cảm xúc của em về bài thơ.

+ Kết đoạn: khẳng định lại cảm xúc về bài thơ và ý nghĩa của nó đối với bản thân.

Bước 3: Viết đoạn

Dựa vào dàn ý đã lập, viết một đoạn văn hoàn chỉnh. Khi viết, cần đảm bảo yêu cầu đối với đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ.

Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm

- Xem lại và chỉnh sửa:

+ Sau khi viết xong, em có thể tự chỉnh sửa đoạn văn.

+ Tiếp tục chỉnh sửa nếu đoạn văn chưa thể hiện đầy đủ các yêu cầu đối với đoạn văn chia sẻ cảm xúc về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ.

+ Chỉnh sửa lỗi chính tả, ngữ pháp (nếu có).

- Rút kinh nghiệm:

+ Em rút ra bài học kinh nghiệm gì khi viết đoạn văn chia sẻ cảm xúc về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ?

+ Nếu viết lại, em sẽ điều chỉnh thế nào để đoạn văn hay hơn?