Bài 1 : Vị trí địa lí, địa hình và khoáng sản châu Á

1. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ KÍCH THƯỚC CỦA CHÂU LỤC

$\bullet \,\,$Vị trí:

- Châu Á nằm ở nửa cầu Bắc, là một bộ phận của lục địa Á – Âu.

$\bullet \,\,$Giới hạn:

- Lãnh thổ châu Á kéo dài từ vùng cực Bắc đến vùng xích đạo, trải rộng từ bờ Tây sang bờ Đông.

- Vĩ độ địa lí của điểm cực Bắc và điểm cực Nam phần đất liền châu Á:

+ Điểm cực Bắc nằm trên vĩ tuyến $77^{o}44’B$

+ Điểm cực Nam nằm trên vĩ tuyến $1^{o}16’B$

- Châu Á tiếp giáp:

+ Bắc: Giáp Bắc Băng Dương

+ Nam: Giáp Ấn Độ Dương

+ Tây: Giáp châu Âu, châu Phi, Địa Trung Hải.

+ Đông: Giáp Thái Bình Dương

$\bullet \,\,$Kích thước:

- Châu Á là châu lục rộng lớn nhất thế giới.

- Chiều dài từ điểm cực Bắc đến điểm cực Nam nơi lãnh thổ mở rộng nhất là $8.500\,km.$

- Chiều rộng từ bờ Tây sang bờ Đông nơi lãnh thổ mở rộng nhất là $9.200\,km.$

- Diện tích phần đất liền rộng khoảng $41,5$ triệu $km^{2}.$

- Tính cả diện tích các đảo phụ thuộc là $44,4$ triệu $km^{2}.$

2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA HÌNH VÀ KHOÁNG SẢN

a) Đặc điểm địa hình

- Châu Á có nhiều hệ thống núi, sơn nguyên cao, đồ sộ và nhiều đồng bằng rộng bậc nhất thế giới. Tập trung ở trung tâm và rìa lục địa.

- Các dãy núi chạy theo 2 hướng chính Đông – Tây hoặc Bắc – Nam.

- Nhiều hệ thống núi, sơn nguyên và đồng bằng nằm xen kẽ nhau, làm cho địa hình bị chia cắt phức tạp.

b) Khoáng sản

- Châu Á có nguồn khoáng sản rất phong phú và có trữ lượng lớn, tiêu biểu là: dầu mỏ, khí đốt, than, sắt, crôm và nhiều kim loại màu khác như đồng, thiếc…

- Dầu mỏ và khí đốt tập trung ở Tây Nam Á. (Iran, Irắc, Cô-oét, Arập,…)

- Ở Việt Nam có mỏ dầu như mỏ Bạch Hổ, mỏ Đại Hùng, mỏ Rạng Đông, mỏ Rồng… ở vùng biển Vũng Tàu.