23. Vấn đề phát triển một số ngành công nghiệp trọng điểm

1. Công nghiệp năng lượng

a) Công nghiệp khai thác nguyên, nhiên liệu

- Công nghiệp khai thác than:

+ Than antraxit: tập trung ở khu vực Quảng Ninh với trữ lượng hơn 3 tỉ tấn, cho nhiệt lượng 7000 - 8000 calo/kg.

+ Than nâu: phân bố ở đồng bằng sông Hồng, trữ lượng hàng chục tỉ tấn.

+ Than bùn: tập trung nhiều ở khu vực U Minh.

+ Sản lượng than liên tục tăng, năm 2005 đạt gần 34 triệu tấn.

- Công nghiệp khai thác dầu khí:

+ Trữ lượng: vài tỉ tấn dầu và hàng trăm tỉ m3 khí.

+ Phân bố: các bể trầm tích ngoài thềm lục địa. Hai bể trầm tích lớn là Cửu Long và Nam Côn Sơn.

+ Tình hình sản xuất: sản lượng liên tục tăng; khí tự nhiên sử dụng sản xuất điện, đạm; xây dựng và đưa vào vận hành nhà máy lọc dầu Dung Quất.

b) Công nghiệp điện lực

- Khái quát chung:

+ Nước ta có nhiều tiềm năng phát triển công nghiệp điện lực.

+ Sản lượng điện tăng rất nhanh.

+ Cơ cấu sản lượng điện phân theo nguồn có sự thay đổi: Giai đoạn 1991-1996 thủy điện chiếm hơn 70%. Đến năm 2005 nhiệt điện chiếm khoảng 70%.

+ Mạng lưới tải điện đáng chú ý nhất là đường dây siêu cao áp 500kV Bắc – Nam.

- Thủy điện:

+ Tiềm năng rất lớn, khoảng 30 triệu KW, tập trung ở hệ thống sông Hồng và sông Đồng Nai.

+ Hàng loạt các nhà máy thủy điện công suất lớn đang hoạt động: Hòa Bình, Yaly…

+ Nhiều nhà máy đang triển khai xây dựng: Sơn La, Na Hang…

- Nhiệt điện:

+ Nhiên liệu dồi dào: than, dầu khí.

+ Nguồn nhiên liệu tiềm tàng: năng lượng mặt trời, sức gió…

+ Các nhà máy nhiệt điện phía Bắc chủ yếu dựa vào than ở Quảng Ninh, các nhà máy nhiệt điện ở miền Trung và miền Nam chủ yếu dựa vào dầu, khí.

+ Hàng loạt nhà máy nhiệt điện có công suất lớn đi vào hoạt động: Phả Lại; Uông Bí và Uông Bí mở rộng; Phú Mĩ 1, 2, 3, 4.

+ Một số nhà máy đang được xây dựng.

2. Công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm

- Cơ cấu ngành công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm rất phong phú và đa dạng với 3 nhóm ngành chính và nhiều phân ngành khác.

- Dựa vào nguồn nguyên liệu của ngành trồng trọt, chăn nuôi và đánh bắt, nuôi trồng thủy hải sản.

- Hàng năm sản xuất một lượng rất lớn.

- Việc phân bố công nghiệp ngành này mang tính chất quy luật. Nó phụ thuộc vào tính chất nguyên liệu, thị trường tiêu thụ.